مدتی است که برخی از نشریات و رسانه های مبتذل وابسته به ارتجاع قومی، با دست به دست کردن یک مقاله از احمد کسروی که در نشریه عربی العرفان سوریه با موضوع زبان ترکی در ایران منتشر شده بود، مدعی توبه کسروی در اواخر عمر شده اند.
ارتجاع قومی که نفرت پراکنی را پیشه خود ساخته است، به دنبال هویت است، و اگر آن را پیدا نکرد به دنبال برساخت یک هویت جدید می رود. این امر امکان پذیر نیست مگر با تخریب هویت های قبلی و سنتی جامعه. بنابراین باید به دروغ، تهمت، لمپنیسم و… متوسل شد.
انتساب دیوانها و کتابهای دروغین به شاعرانی مانند فردوسی، شیخ صفی، نظامی گنجوی و در این اواخر احمد کسروی، تنها یک شیوه عملیات روانی و ایذایی از سوی مرتجعین است و هیچ ارزش علمی ندارد.
بی شک کسروی اشتباهات زیادی به ویژه در زمینه تحلیل ادبیات فارسی و مخالفت با تمام شاعران و ادبای پارسی (به جز فردوسی) و نیز تحلیل و برداشت غلط از مسائل دینی داشت. خارج شدن کسروی از حوزه مطالعاتی اش که همانا تاریخ بود باعث شد که او در مسیر غلطی بیفتد. با این حال کتابهای تاریخی کسروی به لحاظ علمی و روشی مورد تایید مورخان و دانشمندان است. کتاب تاریخ مشروطه، تاریخ 15 ساله آذربایجان و خوزستان و دیگر پژوهش های تاریخی مانند «آذری زبان باستان» از آثار پرقدرتی که هنوز محل بحث و ارجاع مورخان و پژوهشگران تاریخ می باشد.
امام خمینی (ره) نیز تاریخ نگاری کسروی را تایید میکند در مورد وی چنین می گوید:
« کسروی کسروی یک آدمی بود تاریخ نویس، اطلاعات تاریخی اش هم خوب بود، قلمش هم خوب بود؛ اما غرور پیدا کرد. رسید به آنجایی که گفت من هم پیغمبرم. ادعیه را هم، همه را کنار گذاشت؛ اما قرآن را قبول داشت- امام خمینی، تفسیر سوره حمد، ص190».
اما داستان مقاله روزنامه العرفان که از آن به عنوان توبه نامه یادکرده اند چیست؟
داستان از این قرار است که کسروی در دوران جوانی، سلسله مقالاتی را به زبان عربی برای العرفان نوشت، که ترجمه فارسی و انگلیسی آن در اینترنت موجود است. این مقالات ظاهرا در تضاد با رساله تحقیقی « آذری، زبان باستان آذربایجان 1304» بود. به علت همین تضاد، برای دلخوش کردن جوان‌های ناآگاه و هیجان زده، شایعه کرده اند که کسروی در اواخر عمر خود از ترک‌ستیزی توبه کرده بود!
اولا کسروی ترک‌ستیز نبود، دوما این مقالات در سال 1923 که مصادف با 1301 خورشیدی است نوشته شده است. کسروی در سال 1324 ترور شد. پس فاصله نوشته شدن این مقالات با اواخر عمر کسروی بیش از بیست سال است. رساله آذری زبان باستان نیز در سال 1304 منتشر شد و احتمالا کسروی پس از تحقیقات تاریخی به نتایج علمی در خصوص زبان محلی آذربایجان رسیده بود.
شیوه عوامانه جریان قوم‌گرا چنین است که با پنهان کردن تاریخ انتشار مطلب وانمود میکنند کسروی از نظریاتش عدول کرده بود. این روش صرفا برای فرار از مباحثات علمی کاربرد دارد نه چیز دیگر.
طرفه آنکه حتی سیدجواد هیات نیز در آثار خود به نظریه کسروی نزدیک میشود و قائل به تغییر زبان آذربایجان از طریق مهاجرت ترکان به آذربایجان است.
اولین کتابی در آذربایجان و در مخالفت با نظریه کسروی نوشته شده، در سال 1376 از طرف محمدتقی زهتابی بود که به لحاظ روش شناسی فاقد ویژگی های یک متن علمی و جدی است. این بدان معنا است که بیش از هفتاد سال، هیچ روشنفکری در آذربایجان نقد جدی بر رساله «آذری زبان باستان آذربایجان» ننوشت.
