در جریان تنش بین ایران و ترکیه که از حاشیه های رژه نظامی در باکو ناشی می شد، یک بار دیگر نام «برندا شیفر» در محافل تخصصی ایران بر سر زبان‌ها افتاد. شیفر که هم اکنون در بنیاد دفاع از دموکراسی ها FDD فعالیت میکند در گذشته مدتی در بخش اطلاعات ارتش اسرائیل معروف به آمان حضور داشته است. وی تز دکتری خود را در خصوص آذریهای ایران نوشت و همان تز در اوایل در هشتاد خورشیدی به سرعت در ایران توسط افراد نامعلومی و با بودجه ای نامشخص ترجمه و بین دانشجویان توزیع شد. این کتاب که مرزها و برادران نام دارد به تدریج به مانیفیست پان‌ترکیسم در ایران بدل شد و برخی از گزاره های و القائات آن مورد استفاده و بهره برداری قرار گرفت.
شیفر پس از مدتی به عنوان مشاور استراتژیک شرکت دولتی نفت جمهوری باکو موسوم به «سوکار» فعالیت کرد و گفته می شود در این دوره یک میلیون دلار از این شرکت برای دلالی بین شرکت اگزین موبایل امریکایی و سوکار دریافت کرده است. ( برای دیدن گزارش لابی گری شیفر در کنگره امریکا به نفع باکو اینجا کلیک کنید)
اما آنچه باعث شد نام برندا شیفر یکبار دیگر در خصوص سخنرانی اردوغان در باکو بر سر زبان های بیافتد خبری بود که دیروز برخی از رسانه های نزدیک به شورای عالی امنیت ملّی منتشر کردند. «نور نیوز» در این رابطه نوشت:
منبع آگاه در ترکیه به «نورنیوز» خبر داد که سناریوی مذکور از سوی جریان‌های پان‌ترکیستی با هدایت شخص خانم «برندا شیفر» عضو بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها (FDD) طراحی و به واسطه برخی مشاورین اردوغان اجرایی شده است.
اگر نگاهی به این شعر بی اندازیم، رگه‌هایی از شیطنت و تامین اهداف اسرائیل در اقدامی که اردوغان صورت داد دیده می شود که اتفاقا با حوزه تخصصی شیفر یعنی « مرز و برادری» رابطه دارد. با تنش ناشی از این شعرخوانی، رابطه بین ایران و ترکیه وارد تنش شد، از سوی دیگر رابطه بین تهران- باکو نیز ممکن بود از این تنش متاثر شود هر چند از سوی مجاری دیپلماتیک ایران مدیریت شد تا اهداف رقبای منطقه محقق نشود. این فرایند درست زمانی رخ داد که اسرائیل و ترکیه در حال بازسازی روابط خود در سطح عالی هستند. به طوری که پس از سالها روسای سازمان های اطلاعاتی موساد – میت نشست های مشترک برگزار کرده اند و سفیر جدید ترکیه در اسرائیل نیز تعیین شده است.
البته رابطه ترکیه- اسرائیل هیچ‌گاه در همه ابعاد قطع نشده بود بلکه این رابطه بر خلاف بُعد سیاسی در ابعاد اقتصادی و نظامی ادامه یافت. از همین رو در این سالها لابی ها، واسطه ها و گروههای ذینفعی وجود داشتند که سعی می‌کردند ارتباط دو کشور را زنده نگه دارند. در این بین تصاویر متعددی از دیدارهای صمیمانه بین برندا شیفر و رئیس جمهور ترکیه و مولود چاوش اغلو وزیر خارجه در چند سال اخیر وجود دارد که می‌تواند میزان اعتبار خبر منتشر شده توسط نورنیوز را تقویت کند.
یکی از این تصاویر مربوط به دیدار هیئت وزیران جمهوری ترکیه با جامعه یهودیان امریکا است. در این دیدار رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، مولود چاوش اغلو وزیر خارجه ترکیه و ابراهیم کالین سخنگوی نهاد ریاست جمهوری ترکیه حضور دارند. در طرف یهودی نیز برندا شیفر دیده می شود. جامعه یهودیان امریکا متشکل از چندین انجمن مهم یهودی در امریکا است که در سیاست سازی، لابی گری و تصمیم سازی ایفای نقش می‌کنند. این نشست ها گاه به هنگام سفر اردوغان به نیویورک جهت شرکت در اجلاس سالانه سازمان ملل پشت درهای بسته صورت می‌گیرد و گاهی نیز آنکارا مرکز برگزاری این نشست بوده است. تصور دیگر مربوط به نشست گفتگوی برندا شیفر با مولود چاوش اغلو وزیر خارجه ترکیه در اجلاس میراث ترکیه در 2017 است.
در جنگ 44 روزه قراباغ کوهستانی اسرائیل و ترکیه اهداف یکسانی را دنبال می کردند. برندا شیفر نیز یکی از بازیگران مهم این معادله است که همواره به کشورهای غربی توصیه کرده است در پروسه براندازی جمهوری اسلامی استراتژی مشخصی را در خصوص اقوام ایرانی دنبال کنند. آخرین مورد این دست از توصیه ها در دسامبر 2018 در رویترز منتشر شد. شیفر گفته بود:
« یک نیروی فشار عمده در فعالیت های ضدحکومتی، گروه های اقلیت قومی از جمله کردها، آذربایجانی ها، عرب ها و بلوچ ها هستند. ایالات متحده و دیگر کشورهای خارجی باید استراتژی مشخصی درباره نقش قومیت ها در پیش بگیرند. میتوان از طریق رسانه هایی مانند رادیو فردا و صدای آمریکا برای آنها برنامه و راهکار ارائه داد. همچنین میتوان استفاده از برخی «ابزارهای سیاسی» و نه خشونت آمیز را تشویق کرد».
در مرداد 1399 نیز شیفر چنین توصیه ای به مایک پمپئو داشت. وی به وزیر خارجه وقت امریکا گفته بود: «برای تکمیل فشار حداکثری به ایران از گروههای سیاسی قومیت‌گرا و به ویژه پان ترک‌ها استفاده کند». ( برای دیدن این خبر اینجا کلیک کنید)
فعالیت های شیفر در توئیتر نشان میدهد که وی در برهه های مختلف با استفاده از عناصر تجزیه طلب پان‌ترک، فراخوان های خیابانی مربوط به این گروه را مورد حمایت قرار داده است. از آن جمله فراخوان اغتشاشی مرداد ماه آنها که طی آن توئیت های احمد اوبالی و رضا صیامی (کارگردان ایرانی ساکن ترکیه) مورد باز نشر قرار گرفت.
برندا شیفر در جریان جنگ قراباغ در نوامبر2020 در صفحه توئیتر خود نوشته بود:
” وضعیت پس از جنگ، اهرم ایران در قفقاز را به طرز چشمگیری کاهش می دهد.کریدور مستقیم جمهوری آذربایجان به نخجوان نیاز به گذرگاه ارتباطی ایران را رفع خواهد کرد. این به اضافه خط لوله گازی ای است که از ترکیه به نخجوان می رود که نیاز به انتقال گاز از ایران را حذف می کند”
در صورت ادامه تنش بین ایران و ترکیه بعید نیست نیروهای ضدایرانی دیگری مانند «مایکل دورن» نیز وارد این بازی شود. وی عضو سابق پنتاگون و شورای امنیت ملی امریکا بود و هم اکنون در موسسه هادسون فعالیت میکند. ماهیت فعالیت مایکل دورن لابی گری برای ترکیه در واشینگتن است. دو هفته پس از آغاز جنگ 44 روزه در قراباغ کوستانی به وی با این منطقه سفر کرد و همچنین توئیت هایی در ارتباط با آذریهای ایران منتشر نمود.
