نزدیک به یکسال است که یک موسسه به ظاهر مطالعاتی به نام «مرکز بررسی های ایران» یا «ایرام» در آنکارا جهت رصد،تحلیل، تفسیر اخبار و رخدادهای ایران تاسیس شده است. به گزارش وب سایت خبری- تحلیلی آذریها این مرکز مطالعاتی که از امکانات بالای دولتی برخوردار است با حضور همان دانشجویان زبان و ادبیات فارسی تاسیس شده است که سالها در ایران زندگی کرده و به تحصیل مشغول بودند.
بررسی‌های نشان میدهد که پس از کودتای گولنیست‌ها عده ای از دانشگاهیان ترکیه از جمله چند کارشناس ایران که همواره به کشور رفت و آمد می کردند به اتهام گولنیست بودن، با محدودیت هایی مواجه شده و به کلی از صحنه رسانه ای کنار گذاشته شده اند. در اثر این خلاء دولت ترکیه اقدام به تاسیس مرکزی به نام ایرام کرد. وظیفه این نهاد حمایت تئوریک از تمام سیاست های خاورمیانه ای ترکیه از جمله در سوریه و عراق، سیاه پردازی از ایران و ارائه تحلیل‌ها یا گزارش هایی مطابق با منافع دولت ترکیه در رسانه های این کشور است.
تفاوت دسته اخیر با پژوهشگرانی فرهیخته قبلی، این است که محققین ایرام متشکل از افراد بی فرهنگ، بدون جایگاه هستند که بدون پیشینه ، یک شبه و با امکانات دولتی تبدیل به محقق شده اند و صرفا وظیفه دارند، «فرمایش های اردوغان» را توجیه کنند.
از جمله رویکردهای ایرام، ارتباط با جریان های ضد ایرانی از جمله گروههای فراری تجزیه طلب در ترکیه و همکاری با اپوزیسیون است. برای نمونه همین مرکز در آذر سال گذشته از عارف کسکین، تجزیه طلب فراری که از سوءشهرت خاصی در خود ترکیه نیز برخوردار است دعوت به سخنرانی نمود. یک هفته پس از این سخنرانی، از یکی از مشاوران وزیر امور خارجه ایران دعوت به سخنرانی شد که، وی نیز به دلیل ناخرسندی از سخنران قبلی، از حضور در این نشست خودداری کرد.
وب سایت ایرام در شاخه های مختلف فرهنگی و تحلیل مطالبی در حمایت از گروهک های تروریست و بنیادگرا در بلوچستان و آذربایجان منتشر کرده و حتی با انتشار تصویر پرچم خیالی «کشور قشقایی» در مرکز ایران، تمایل خود را برای نابودی کشورمان نشان داده است. همچنین تصاویر تجمعات ضدایرانی «اپوزیسیون تجزیه طلب برانداز» زینت بخش برخی از مقالات این بخش ترکی وب سایت ایرام است.
یکی دیگر از وظیفه‌های ایرام، نوشتن مقالات ضدایرانی پس از سخنرانی ها یا اظهارات افراطی رجیب طیب اردوغان است. برای مثال بلافاصله پس از اینکه اردوغان ایران را به گسترش ناسیونالیسم پارسی و شیعی در عراق متهم کرد، «حقی ایغور» معاون این مرکز، ضمن انتشار مقاله ای در «خبرگزاری دولتی آناتولی»، تصویری زشت از ایران و مردم آن ارائه داد و سعی کرد، اظهارات اردوغان را توجیه نماید. این مقاله به پیروی از اظهارات اردوغان « ملی گرایی پارسی و بحران مشروعیت» نام داشت.
یک منبع دانشگاهی به سایت آذریها گفته است که احمد ایوسال، رئیس مرکز ایرام، بیش از ایران در حوزه کشورهای عربی به ویژه مصر فعالیت میکند و روابط نزدیکی با برخی از رهبران هیات حاکمه به ویژه داود اغلو داشت. بر اساس تحقیقات صورت گرفته،احمد اویسال رییس مرکز ایرام،در گذشته کارشناس میت در زمینه جهان عرب و «وابسته اطلاعاتی» ترکیه در مصر بود که پس از کودتای سیسی از این کشور اخراج شد. وی پس از آن ماموریت یافت تا مرکز ایرام را تاسیس کند و ساختمان حزب اتحاد بزرگ (از اقمار آک پارتی) را برای همین منظور تحویل گرفت.
ایرام در تحلیلهای خود به وفور از اصطلاح های جعلی چون «ملی‌گرایی فارس» استفاده میکند و «علی تمیزال» در مقالات خود در بخش فرهنگی، چهره های تاریخی ایران‌زمین مانند فردوسی و کورش را نماد فارسها قلمداد میکند. در حالی که در ایران جمعیتی موسوم به فارس وجود ندارد، همانگونه که چیزی به اسم تُرک حداقل در شمالغرب ایران وجود ندارد. این مفاهیم و اصطلاحات همگی جدید بوده و در سنت ایرانی جایگاه ندارند. اما تحلیلگران تازه به دوران رسیده ترکیه، سعی دارند با استفاده از مفاهیم برساخته، ایران را کشوری ضعیف و چند تکه نشان دهند.
شیطنت مرکز یونس امره
یونس امره مرکز نام مرکز فرهنگی ترکیه در کشورهای جهان است. دفتر این مرکز در خیابان جردن ِ تهران قرار دارد. مرکز مزبور در ظاهر به فعالیت های رسمی و عادی فرهنگی مانند آموزش زبان ترکی و… می پردازد، اما به صورت پنهان با عناصر مساله دار در تهران و برخی از شهرها در تماس است. همچنین فعالیت هایی را در مناطقی که مردم قشقایی زبان ساکن هستند جهت جذب آنها در ترکیه و… انجام میدهد. برخی از فعالان رسانه ای قشقایی میگویند، رفت و آمد موسسه یونس آمره، در محافل قشقایی باعث ایجاد ناهنجاری هایی در بین جوان ها شده است.
کشته شدن، رئیس ایستگاه میت در ایران
«رجب آل‌بایراق» مسئول ایستگاه میت در تهران، در سال 2013 کشته شد. جسد وی در یک گورستان در حوالی آنکارا پیدا شد به طوری که وانمود میشد، خودکشی کرده است. آل‌بایراق در دوران خدمت خود در ایران در پوشش کار فرهنگی با بسیاری از «فعالان قومی» دیدار و ارتباط برقرار کرده بود. او پس از بازگشت به ترکیه، کتابی با عنوان «ایرانِ متعلق به ترکها» نوشت که مضمون آن مملو از داده های غلط، سوگیرهای غیر علمی و مضامین تجزیه طلبانه بود. اما پیش از آنکه موفق به انتشار آن شود به طرز مشکوکی توسط همکارانش، کشته شد.
کشته شدن آل‌بایراق و افشای نام و مضمون کتابش نشان داد که میت ترکیه تا چه اندازه در ایران فعال است و از چه افرادی برای ماموریت در تهران استفاده میکند. بدیهی است که این افراد با پوشش فرهنگی و … در ایران حضور دارند.
مهمانی‌های سفارت ترکیه و حضور عناصر مساله‌دار قوم‌گرا
گزارش شده است که عناصر مساله‌دار شناخته شده، در مهمانی های سفارت ترکیه شرکت کرده و کتابهای خود را به سفیر این کشور تقدیم میکنند.
سرویس دهی ایرام به بی بی سی فارسی و صدای امریکا
بی.بی.سی و صدای امریکا رسانه‌های دولتی هستند که سیاست های کلی آن ها توسط وزارت خارجه کشورهای بیگانه تنظیم میشود. در جهت‌گیری ضدایرانی بی.بی.سی بر علیه منافع حیاتی ملت ایران هیچ تردیدی نیست. یک تحلیل محتوای ساده، از مطالب منتشر شده در این رسانه ها، نشانگر سوگیری، سوء نیت و دشمنی آنها با مردم ایران است.این رسانه ها همچنین ، مرکز فعالیت ِبخشی بزرگی از اپوزیسیون برانداز نیز هستند. حال در این بین، «مرکز ایرام» همکاری های گسترده ای با این رسانه ها به ویژه بی.بی.سی فارسی دارد.
سوال این است اگر نهادهای وابسته به دولت ایران با رسانه های اپوزیسیون ترکیه گولن و پ.ک.ک همکاری کنند، و از طرف دیگر بخواهند با نهادهای ترک، همکاری داشته باشند، آنکارا چه واکنشی خواهد داشت؟
ایرام از یک سو، ادعا میکند که سوءنیتی نسبت به ایران ندارد و از سوی دیگر در حال همکاری با دشمنان ایران، از بی.بی.سی تا تجزیه طلبان است.
آیا همکاری با ایرام جرم است؟
کارشناسان وزارت امورخارجه ایران، با قوت زیاد تایید میکنند که «ایرام» پیمانکار «میت» است و فعالیت آن در ایران باید محدود به افراد آموزش دیده باشد.
ایرام، علاوه بر تحلیل به انتشار داده های غلط نیز می پردازد. مورد یعنی «ضداطلاعات» و انتشار دروغ بخشی از جنگ روانی دولتها علیه یکدیگر است که پیمانکار میت، سعی دارد به خوبی از عهده آن برآید.
ایرام، تمایل زیادی به ارتباط‌گیری با کارشناسان ایرانی به ویژه از داخل ایران دارد. این مرکز حداقل دوبار در مراکز دولتی- مطالعاتی ایران حضور پیدا کرده است. در فعالیت یکساله خود نیز از برخی اساتید ایرانی دعوت به عمل آورده است. که بسیاری از آنها این دعوت را به دلایل گفته شده رد کرده اند.
اما پرسش این است که همکاری با ایرام ( به عنوان پیمانکار میت) جرم است؟ یک کارشناسی حقوق کیفری به سایت آذریها گفته است، این پرسش را دو گونه میتوان پاسخ داد:
نخست، نوع همکاری و درجات آن است. ممکن است دستگاههای ضدجاسوسیِ جمهوری اسلامی ایران، بر اساس گزارشها و داده هایی به فعالیت های یک مرکز مشکوک شوند در این صورت افراد مرتبط با آن زیر نظر گرفته میشوند و این مساله ممکن است برای همکاران آن دستکم، «دردسرساز» باشد.
این حقوقدان در ادامه افزود، یک گزینه دیگر نیز مطرح است و آن مصوبه شورای عالی امنیت ملی در دیماه 1388 است. بر اساس این مصوبه همکاری با برخی از رسانه ها و موسسات خارجی نامبرده شده در همان مصوبه، «در حکم جرم» تلقی شده است. در این متن به مراکز مانند کارنگی، انیستیتو واشینگتن و…اشاره شده است. اما این موارد تمثیلی هستند و ممکن است بتوان، همکاری با ایرام را به عنوان پیمانکار «سازمان ملی استخبارات ترکیه» (میت) مصداق جرم دانست! (پایان نقل قول)
با وجود این مجموعه دلایل و شواهد میتوان گفت که همکاری با چنین ارگان هایی صرفا در صلاحیت، نهادهای رسمی و دولتی مانند وزارت خارجه است زیرا کارشناسان آن با اطلاع مقام صلاحیت دار، فعالیت میکنند. اما سایر پژوهشگران و نویسندگان اعم از روزنامه نگار، پژوهشگر آزاد و یا دانشگاهیان باید در ارتباط با چنین مراکزی محتاط باشند.
همچنین به تازگی دادستان تهران در موردی مشابه، بر علیه یکی از همکاران مرکز مطالعات ایران و عرب اعلام جرم کرده است.
گفتنی است ایرام در تازه ترین اقدام در نظر دارد کنفرانسی در ارتباط با استقلال اقلیم کردستان عراق برگزار کند و در همین زمینه از دو تن از اساتید برجسته ایرانی دعوت به عمل آورده بود. این دعوت از سوی این اساتید رد شده است.
چه باید کرد؟
فعالیت های اخیر ترکیه بر علیه کشور، که از ماهیت پنهانی برخوردار است بسیار نگران کننده است. ترکیه سالانه دهها دانشجوی زبان فارسی به ایران می فرستد. این دانشجویان که عمدتا از مناطق محروم ترکیه هستند پس از گذراندن دوره لیسانس در دانشگاه بین المللی قزوین در سایر دانشگاهها جهت تحصیل در یک رشته از علوم انسانی تقسیم میشوند و ماهانه چندهزار یورو به عنوان هزینه تحصیل از دولت ترکیه دریافت میکنند. این تعداد، به غیر از افرادی است به صورت مستقل به ایران می آیند.
پرسش این است که ترکیه، چه نیازی به این حجم از دانشجو دارد؟ این دانشجویان چرا با حمایت مالی دولت به ایران فرستاده میشوند و در ایران چه فعالیتهایی دارند؟
ناگفته پیدا است که بخشی از این فعالیتها در مرکز فرهنگی یونس امره، مدیریت میشود! بنابراین بیش از هر چیز لازم است به دانشجویان ترک مقیم ایران حساس باشیم. ناگفته پیدا است که این افراد جوان ابتدا فاقد انگیزه های ضد ایرانی هستند، اما بعدها توسط دولت ترکیه جذب شده و مورد استفاده قرار میگیرند. در غیر اینصورت نیازی به گسیل این تعداد از دانشجو به تهران نبود. برخی از نویسندگان فعلی ایرام، از بین همین دسته از دانشجویان انتخاب شده اند.
فعالیت شبکه های دولتی تی آر تی در سطح وب سایت و تلویزیون نیز اخیرا ماهیت به شدت ضدایرانی پیدا کرده است. سایت فارسی تی آر تی عملا به شاخه ای از «اپوزیسیون برانداز تجزیه طلب» تبدیل شده است. عناصر فعال در این بخش، دارای سوءپیشینه کیفری در ایران هستند. همچنین خبرگزاری آناتولی که خبرگزاری دولتی ترکیه است، از عناصر مساله دار استفاده میکند.
یک مقام آگاه در سازمان و سیما، از آماده بودن طرح ایران برای راه اندازی شبکه «سحر ترکی» خبرداده است. طرح این شبکه در دهه هشتاد آماده شده است و صداوسیما این توان را دارد که ظرف مدت اندکی این شبکه را راه اندازی کند.
نکته آخر، لزوم قطع کردن پای ایرام و مسئولان آن از دانشگاههای ایران است. طبیعی است که اگر یک مرکز مدعی مطالعات ایران، نتواند با ایران ارتباط پیدا کند، اعتبار و توان خود را از دست خواهد داد. فعالیت های این مرکز صرفا باید به وزارت خارجه و برخی نهادهای دیگر منحصر شود و ارتباط آنها با دانشگاه قطع شود.
