اعتراضات دامنه‌دار در ترکیه؛ اردوغان با گاز اشک‌آور به مخالفانش پاسخ داد

۱۲ خرداد, ۱۳۹۲
اعتراضات دامنه‌دار در ترکیه؛ اردوغان با گاز اشک‌آور به مخالفانش پاسخ داد

و توپ‌های رنگی آنها را پراکنده کند. پلیس تلاش داشت تا نگذارد مردم به انسجام برسند و دست به اقدام خاصی بزنند. مردم در این تظاهرات شعارهای ضد دولتی و ضد فاشیسم سر دادند و خواهان استعفای دولت اردوغان شدند و قصد داشتند تا میدان تکسیم استانبول را به دست بگیرند که پلیس اجازه این کار را به آنها نداد. این میدان چند روزی است که محل اعتراضات سیاسی علیه دولت ترکیه شده و همواره این محل از حیث اعتراضات سیاسی از جنبه مهمی برخوردار بوده است. به گزارش خبرگزاری الجزیره، پلیس در این منطقه محدوده‌یی به اندازه دو کیلومتر مربع را اشغال و گارد خود را مستقر کرد که در این محدوده در‌گیری‌های شدیدی میان مردم و پلیس رخ داد. پلیس در محله بشیکتاش هم اعتراضات را به‌شدت سرکوب و تظاهرات‌‌کنندگان را متفرق کرد. در‌گیری‌های استانبول منجر به زخمی شدن تعدادی از مردم و دستگیری 60 نفر توسط پلیس ترکیه شد و مردم نیز به اطراف گریختند. در آماری دیگر که اوزتورک، رییس انجمن حقوق بشر ترکیه اعلام کرد، صدها تن از مردم در این تظاهرات سرکوب شده و چندین تن دستگیر شده‌اند. خبرگزاری دوغان در ترکیه گزارش داده که در تظاهرات استانبول 81 نفر دستگیر شده‌اند. همچنین پلیس به گروهی از مردم که در یک هتل پناه گرفته بودند گاز اشک‌آور زد و آنها را دستگیر کرد که این خلاف قوانین بین‌المللی است. پلیس ترکیه همواره به استفاده بیش از حد از گاز اشک‌آور برای پراکنده کردن معترضان متهم است. به گفته شاهدان عینی شیشه‌های خرد شده، سنگ‌های کوچک بر زمین سرتاسر خیابان‌ها را پوشانده است. با این حال پلیس اجازه داده است که در روزهای آینده معترضان بتوانند در مناطقی به اعتراضات خود ادامه دهند اما اجازه استقرار در مکانی را نخواهند داد.

اعتراضات از کجا آغاز شد

این اعتراضات در هفته گذشته در پی طرح توسعه جدید دولت در پارک گزی آغاز شد و رفته‌رفته تبدیل به تظاهراتی گسترده شد. تظاهر‌ات‌کنندگان می‌گویند که نمی‌خواهند درختان این منطقه قطع شود و مخالف طرح دولت هستند. خبرنگاران گزارش داده‌اند، آنچه در ابتدا یک اعتراض زیست‌محیطی در استانبول بود، به تظاهراتی علیه دولت تبدیل شد. حامیان محیط‌ زیست ابتدا این اعتراض‌ها را راه انداختند اما بعدا سوسیالیست‌ها، اتحادیه‌های کارگری، اعضای احزاب مخالف و حتی گروه معروف به مسلمانان ضدکاپیتالیسم به این گروه پیوستند. هدف این برنامه اعتراض‌برانگیز برای نوسازی میدان تکسیم، تسهیل رفت و آمد در اطراف این منطقه اعلام شده اما به اینجا ختم نمی‌شود. این طرح همچنین شامل احداث یک مرکز خرید به جای پارک قزی است. مخالفان این طرح می‌گویند این پارک بخشی از فضای سبز محدود باقی‌مانده در مرکز استانبول است. با این وجود نخست‌وزیر ترکیه تاکید کرده که مصمم است این طرح بحث‌برانگیز را در استانبول اجرا کند.

ناآرامی در حال رشد

کمال کلیچداراوغلو، رهبر اصلی مخالفان دولت ترکیه و رجب طیب اردوغان، این وضعیت را مورد انتقاد قرار دادند و خواهان عقب‌نشینی پلیس از منطقه و خواهان تن دادن به خواسته مردم شده‌اند. حسین آتای، استاندار استانبول نیز پیش از آغاز طرح توسعه از آن انتقاد کرده بود. با این حال این نوع ناآرامی‌ها نشان‌دهنده آن است که دولت اردوغان رفته رفته با نارضایتی‌هایی روبه‌رو خواهد بود و این ناآرامی‌ها و اعتراضات رو به رشد است. دلایل این نارضایتی‌ها را به طور کلی می‌توان سیاست‌هایی دانست که دولت در ماه‌های اخیر اعمال کرده است، از جمله آن می‌توان مواضعی که دولت ترکیه در قبال بحران سوریه گرفته است و همچنین محدودیت‌های اجتماعی و قانون‌هایی دانست که مردم ترکیه را به اعتراض علیه دولت اردوغان وا داشته است. با این حال باید یادآور شد که ترکیه در دهه گذشته به رهبری اردوغان به موقعیت‌های بسیار زیادی دست یافته است و جایگاه این کشور را در دنیا بسیار ارتقا داده و اکنون که قاره اروپا با بحران اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند،

اما ترکیه تا جایی که توانسته است خود را از این بحران به دور نگه داشته و آن را تبدیل به فرصتی برای ارتقای جایگاه خود کرده و همچنین از زمان روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه درآمد سرانه این کشور 3 برابر شده و واحد پولی این کشور رشد بسیاری داشته است. اما اردوغان حتی با شرایط فعلی نیز می‌تواند محبوب‌ترین سیاستمدار در طول تاریخ ترکیه پس از آتاتورک باشد که این کشور را از دل امپراتوری از هم پاشیده عثمانی در 90 سال پیش به بیرون آورد.

واکنش اردوغان به اعتراضات استانبول

در پی اعتراضات روز‌های گذشته در استانبول ترکیه، رجب طیب اردوغان نخست‌وزیر ترکیه معترضان را به سیاسی کاری متهم کرد و گفت آنها تلاش دارند تا اهدافی طرح‌ریزی شده را به اجرا گذارند. وی همچنین افزود که تمام تلاش خود را می‌کند تا طرح‌های توسعه‌یی خود را به اجرا بگذارد و از آن عقب نخواهد نشست. اردوغان که در جمع مردم سخنرانی می‌کرد گفت آنان که امروز به خیابان‌های استانبول آمده‌اند و در حمایت از محیط زیست شعار می‌دهند، هدف‌شان دفاع از درختان و محیط زیست استانبول نیست بلکه به دنبال محقق کردن اهداف سیاسی خود هستند. وی همچنین با انتقاد از حزب مخالف خود گفت جناح‌های مخالف به ویژه حزب مردم جمهوریخواه در این وضعیت دست دارند و رسانه‌های نزدیک به آنها نیز به مساله دامن می‌زنند و آمار و اخبار غیرواقعی از خشونت‌ها در میدان تکسیم ارائه می‌دهند.