در ۱ سپتامبر ۱۹۳۹ ارتش آلمان نازی، لهستان را اشغال کرد و مرزهایش را در جبهه شرق مستحکم کرد و با شوروی قرارداد عدم تجاوز بست تا خیال خود را در جبهه شرق آسوده کند.
با این آسودگی، جنگجویان نازی به سوی غرب تاختند و بر بخشهای گسترده ای از اروپا مسلط شدند. تا حدی که هیتلر در برج ایفل بعنوان نماد فرانسه عکس یادگاری گرفت و ژنرالهایش با گامهای مصمم در خیابانهای این شهر وی را همراهی کردند تا غرور فرانسوی را به سخره گیرد.
تا اینجا هیچ نشانی از شکست این آخرین جهانگشای بی باک قرن بیستم تصور نمیشد.
در اواسط بهار ۱۹۴۱، بزرگترین حمله در تاریخ جنگهای بشر در طول ۳۲۰۰ کیلومتر مرز مشترک با شوروی توسط ارتش آلمان آغاز گردید. این جاه طلبی هیتلر با فقدان نگرشی ژئواستراتژیکی، تلف شدن ۹۵ درصد نیروهایش را در پی داشت و معادلات این آخرین جنگ جهانی را دگرگون ساخت.
بی گمان چنانچه هیتلر چنین اشتباه ژئواستراتژیکی را نمیکرد شرایط کنونی جهان به گونه ای دیگر بود.
با این بازخوانی تاریخ میخواهم یک هشدار و یک نوید را به تصمیم گیران سیاسی در ارتباط با مسائل مبتلابه کنونی ایران یادآور کنم.
هشدار:
هر حکومتی که در دو یا چند جبهه بجنگد حاصلی جز شکست نخواهد یافت. بنگرید به هیتلر و صفویان و قاجار و …. ضروریست نیروهای خود را در درون مرزهای خویش متمرکز کرده و شیوه های جایگزین جهت حمایت از گروههای وابسته و وفادار بیابید. و یا حداقل با توجه به توان خود در یک جبهه وارد رقابتهای ژئوپلیتیکی شوید.
نوید:
اردوغان با هر تفکر و اندیشه ای خود را درگیر چند جبهه کرده است که به نظر می رسد با این تعهدسازی در چند جبهه متفاوت، خروج از آنها تقریبا محال خواهد بود. لذا خود در چاهی که خود کنده است فرو خواهد رفت.
با این هشدار و نوید ضروریست:
چالشهای سیاسی ایران در سطح جهانی هر چه سریع تر حل شود تا فرصت پرداختن به امور اساسی تر منطقه ای و داخلی فراهم گردد.
چالشهای منطقه ای با جبهه جنوبی بویژه با عربستان بصورت دوجانبه حل گردد تا فرصت تمرکز بر مسائل داخلی افزایش یافته و از این جناح آسودگی بیشتری حاصل گردد. یاوه گویی اردوغان را به آذریهای ایران پسپارید که حداقل چهار قرن است در کشورسازی ایران سهیمند.
ابراهیم رومینا،استاد دانشگاه تربیت مدرس
