نظامی شاعر و اندیشمند بزرگ ایرانی
کلاس درس شبکه سحر آذری در مورد نظامی گنجوی+فیلم

۲۲ اسفند, ۱۴۰۱
کلاس درس شبکه سحر آذری در مورد نظامی گنجوی+فیلم

شبکه سحر آذری در سالروز نظامی گنجوی در برنامه ای مختصر و مفید به تاریخچه زبان فارسی و هویت ملّی این شاعر و اندیشمند بزرگ پرداخت. برنامه سازان شبکه سحر با ارائه شعر معروف نظامی با عنوان «همه عالم تن است و ایران» این برنامه را آغاز کرده و به پاره ای توضیحات در خصوص ماهیت ملّی  نظامی در نسبت با حوزه تمدنی ایران فرهنگی پرداختند. در این برنامه به خوبی اشاره شد که پیش از دوره سلجوقیان، زبان تُرکی در قفقاز و آران و بادکوبه رایج نبوده است و به طور طبیعی همه آثار ادبی این دوره به زبان فارسی نوشته شده است در نتیجه زبان گویشوران این منطقه نیز فارسی بوده است.

اشاره نظامی گنجوی به مرکزیت «ایران در جهان قدیم» در واقع تلمیحی به اسطوره هفت کشور/دولت کهن باستانی است که ایران در مرکز دایره به عنوان «کشور چهارم» شناخته میشد. ابوریحان بیرونی در التفهیم نموداری از هفت کشور را چنین آورده:

کشور یکم: هندوستان
کشور دوم: عرب و حبشستان
کشور سوم: مصر و شام
کشور چهارم: ایران‌شهر
کشور پنجم: صقلاب (اسلام) و روم
کشور ششم: ترک و یأجوج-ماجوج
کشور هفتم: چین و ماچین

در این دوایر اعداد طوری چیده شده اند که جمع اعداد جهت عمودی برابر با 10 است و در جمع اعداد شمال شرقی  و جنوب غربی 12 است و جمع اعداد شمالغرب و جتوب شرقی 14 است. در حالی که جمع اعداد دوایر محیط این نظام 24 است و جمع دو رقم 10 و 14 نیز 24 است و دو برابر عدد 12 باز هم 24 است و عدد دایره ایرانشهر 4 است ضرب در تعداد دایره های خارج از ایرانشهر (6) باز هم 24 است.

نمودار اقلیم‌های هفتگانه از کتاب مجمل التواریخ و القصص دوره سامانی