،حقایق امور که در پشت پرده نهان بود آشکار گردید .
این اسناد به خوبی حکایت از این حقیقت دارند که«سیدجعفر پیشه وری» نوکر و خودفروخته ای بیش نبوده،عامل دست شخص استالین وباقراف وخواسته یا ناخواسته ابزاری در جهت تأمین منافع آنان بود .
فرقه دموکرات ساخته و پرداخته حزب کمونیست شوروی و در راستای تجزیه ایران و با امکانات مالی شوروی و ارتش سرخ شکل گرفته بود . اسلحه و مهمات اعضای فرقه با منابع مالی آنان از مسکو وباکو تأمین می‌شد . حتی لباس اعضای فرقه در واقع همان لباس سالدات های روسی بود.
غائله فرقه دموکرات در راستای طرح تجزیه بخش‌هایی از ایران و الحاق به اتحاد شوروی در1945و با مدیریت شخص استالین شکل گرفته بود . همچنان که غائله «قاضی محمد »در کردستان و افسران توده‌ای از آن جمله «سرهنگ نوایی »در خراسان و طرح مسئله جدایی گیلان . این همه دربرگیرنده اهداف استعماری اتحاد شوروی بود. دستور تحقیق و اکتشاف نفت در آذربایجان از دستورات شخص استالین بود . اما پایان جنگ دوم و توافق سه قدرت پیروز مبنی بر خروج از ایران ،مقدمات افول فرقه دموکرات راکه به ارتش سرخ متکی بود فراهم نمود . اولتیماتوم و نامه «ترومن»رئیس جمهور وقت آمریکا به استالین ،ناقوس پایان عمر فرقه رانیز به صدا درآورد و به محض خروج ارتش سرخ از آذربایجان فرقه دموکرات فروپاشید .
نامه پیشه وری وپنج نفر از سران فرقه به استالین مبنی بر درخواست اسلحه و مساعدت ازاو وگلایه آنان از خروج ارتش سرخ و پشت کردن به فرقه در دست است که خودمؤید سرسپردگی آنان است . سران فرقه به باکو گریختند و پیش از ورود ارتش ایران ،مردم آذربایجان اعضای فرقه راقلع و قمع کردند و نزدیک به دوهزارنفراز دموکرات‌ها کشته شدند و آن هنگام که ارتشیان وارد آذربایجان شدند مردم به استقبال آنان رفتند،سربازان را از زیر قرآن گذراندندو برایشان قربانی کردند.
این چنین است که غائله فرقه دموکرات با رسوایی سران خودفروخته آن به پایان رسید . چون متکی برخواست و اراده بیگانه بودوهرگز پایگاه اجتماعی و مردمی نداشت . سران و اعضای فرقه به شوروی گریختند،برخی از آنان که خواهان بازگشت به ایران بودند به دستور استالین به سیبری تبعید شدند و جعفر پیشه وری در یک سانحه ساختگی اتومبیل جان بی مقدارش رانیزاز دست داد . زیرا که تاریخ مصرفش به پایان رسیده بودو این،سرنوشت محتوم همه کسانی است که با طناب اجنبی به ته چاه رفته اند.
کیامهرفیروزی
خلخال
پی‌نوشت :
برای توضیح بیشتر بنگرید به : فراز و فرود فرقه دموکرات آذربایجان به روایت اسناد محرمانه آرشیوهای شوروی . نوشته : جمیل حسنلی. ترجمه منصورهمامی. نشر نی . تهران 1386
