هستند که به هنگام تحدید حدود در صلاحیت دولت ترکیه باقی ماندند. بسیاری از ایلات و عشایر کوچ نشین ایرانی که به دولت ایران وفادار بودند در هنگام تحدید این مرزها در خاک ترکیه مانده و قادر به بازگشت به ایران نشدند. نامه نگاری آنها با دولت ایران نیز نتیجه ای نداد.
اکنون ترکیه دارای سه میلیون آذربایجانی است که شیعه دوازده امامی بوده و در این کشور از آنها با عنوان “جعفری” یاد می شود. این جمعیت دوستدار ایران بوده و حتی ساعات شرعی خود را نیز با ایران تنظیم می کنند. تعداد قابل توجهی از آذریهای ترکیه در 8 سال دفاع مقدس در جبهه های جنگ حضور داشته و به شهادت نیز رسیده اند.
اما این جمعیت سه میلیونی سالها است که تحت سیاست های رد،انکار و آسیمیلاسیون دولت ترکیه قرار گرفته اند. ترکیه آنها را تُرک به حساب آورده و از حق تحصیل و آموزش زبان آذری محروم کرده است. در حالی که در ایران چندین شبکه تلویزیونی دولتی به زبان آذری وجود دارد در ترکیه هیچ رسانه صوتی و تصویری به این زبان پخش نمی شود و مذهب آنها نیز انحرافی تلقی می شود.
حتی رژیم دست نشانده باکو، که خود را زعیم آذری های جهان می داند در آمار و ارقام دروغین خود به عمد و از ترس ترکیه آذری های این کشور را محاسبه نمی کند همچنین در نقشه های کذایی و استعماری که تحت عنوان آذربایجان بزرگ ساخته و ویراسته می شود، هیچ اشاره ای به استان های آذری نشین ترکیه نمی شود.
اما آذریها در ترکیه حضور دارند. آنها آذربایجانی، شیعه مذهب و دوستدار ایران اند. مساجد این اقلیت قومی در ترکیه به دستور دولت و توسط داعش تخریب و آتش زده می شود و معروض حملات ناجوانمردانه قرار می گیرند.
باند مافیایی فتح الله گولن نیز از آزار و اذیب آذربایجانی های ترکیه غافل نیست. در گزارشی که توسط مفتی گری ترکیه و یکی از مدیران وابسته به جنبش خدمت تنظیم شد، جعفری های ترکیه همگی مشکوک به همکاری با ایران قلمداد شدند.
متاسفانه ایران نیز در سیاست های خود هیچ توجهی به این جمعیت ایران تبار و آذربایجانی زبان و شیعه مذهب نداشته و از چنین ظرفیتی که می تواند عمق راهبردی اش تلقی شود غافل است.
به نظر می رسد وظیفه ما ایرانی ها است که از خویشان و هم تباران خود در کشورهای همسایه حمایت نماییم. زیرا پان ترکیسم بین المللی در حال ندیده انگاشتن حضور آذربایجانی در ترکیه و مشغول مستحیل نمودن آنها است.
جعفری های ترکیه فشارهای قومی و مذهبی بسیار زیادی را تجربه کرده اند.
در سال 2012 یکی از تحلیل گران نزدیک به حزب عدالت و توسعه بنام «صدات لاچینر» در شبکه دولتی این کشور با اشاره به حضور شیعیان در عراق و سوریه گفت: «شیعیان در حاشیه خلیج فارس نیز زندگی می کنند. شیعه بودن یک انسان بدتر از مسیحی بودن است. مسیحیان اهل کتاب هستند و حتی ممکن است در آخرت به بهشت بروند اما تشییع یک انحراف برای تخریب دین است».
ایران ، دوستان متعددی در ترکیه دارد که باید پل های فرهنگی خویش را با آنها تقویت نماید. ارمنی ها، کردها، علوی های ترکمن ها، آذربایجانی های شیعه و ترک های سنی از این دسته اند. به طور کلی اکثریت مردم ترکیه دوستان ایران هستند همانطور که ایرانیان دوستدار ترکیه اند. آنچه تهدید ایران روابط حسنه دو جانبه است، ایدئولوژی های خطرناکی است که در ترکیه وجود دارد و حامل ظرفیت های تهدید آمیزی علیه ایران اند.
گزارش اداره مفتی گری ترکیه: آذری های شیعه ساعات شرعی و اعیاد را با ساعات شرعی ایران هماهنگ می کنند
تحلیلی بر اختلاف ایران و ترکیه در مرزهای ایدولوژیک
تخریب و تحریق مساجد شیعیان در ترکیه
