شیخ محمد خیابانی:مردی که توسط قوای عثمانی دستگیر و تبعید شد

۲۲ شهریور, ۱۳۹۶
شیخ محمد خیابانی:مردی که توسط قوای عثمانی دستگیر و تبعید شد

بیست و دوم شهریور، سالروز شهادت شیخ محمد خیابانی، سیاست مدار وطنخواه تبریزی است.

شیخ محمد، خیابانی در زندگی پر فراز و نشیب سیاسی اش تجربیات زیادی داشت که عمدتا از سوی علی آذری، در قالب یک کتاب ارجدار، منتشر شده است. اما یکی از زوایای زندگی این عالم عزیز، مغفول مانده است و آن ستیز وی با سیاست های عثمانی و قوای اشغالگر آن دولت بود.

شیخ محمد خیابانی در آرزوی تحقق حاکمیت ملی ایران و استقلال از سیاست های روس و انگلیس بود. اما در 1918 این عثمانی بود که مناطقی از غرب ایران را اشغال کرد. شیخ محمد خیابانی در برابر این اشغالگری ها مقاومت و دست به افشاگری و فعالیت زد.

دولت عثمانی در آن تاریخ توسط کمیته اتحاد و ترقی (پان ترکیستها) اداره می‌شد اساس نوری پاشا یکی از اعضای افراطی این کمیته بود و شیخ محمد خیابانی نیز جدال بی نظیری با تر‌ک‌گرایی داشت. در برخی منابع آمده است که شیخ محمد صندوق جریمه سخن گفتن به زبان ترکی در مدارس را باب کرد (در دوره نهضت آزادستان). بنابراین قوای اشغالگر عثمانی، بلافاصله شیخ محمد و چندتن از یارانش را دستگیر و به قارص تبعید کردند.

در پی این جادثه روزنامه تجدد تعطیل و روزنامه ای تحت نظارت دستگاه امنیتی عثمانی به نام «آذرآبادگان» و با معاونت تقی رافت منتشر شد. البته شیخ محمد پس از پایان جنگ جهانی اول و خروج نیروهای عثمانی به تبریز بازگشت و مبارزاتش را ادامه ادامه داد.