محمد مطلق
ادراک و چشم انداز ژئوپلیتیک ترکیه

۱۶ تیر, ۱۴۰۳
ادراک و چشم انداز ژئوپلیتیک ترکیه

روزنامه ایران: کتاب «ادراک و چشم انداز ژئوپلیتیک ترکیه» نوشته حسین سیف الدینی در بهار 1403 از سوی نشر «شیرازه کتاب ما» به بازار آمد. این کتاب که در شش فصل سازماندهی شده است، به بررسی ذهنیت و ادراک تصمیم گیران و جامعه ترکیه از محیط پیرامون، قلمرومندی، جغرافیای تهدید و اثرگذاری ایدئولوژی های سیاسی داخلی بر مفصل بندی گفتارهای ژئوپلیتیکی می پردازد.

داده های کتاب از سه لایه اطلاعات، جمع آوری و تنظیم شده است؛ نخست بررسی محصولات فرهنگی اعم از رمان، فیلم و سریال های سیاسی تاثیرگذار در دهه 2000 میلادی، تحلیل محتوای مواضع نخبگان سیاسی ارشد ترکیه در دهه 1990 میلادی درخصوص موضوعاتی مربوط به مرزها، اقلیت های قومی، نزاع های بیرونی و تحلیل محتوای مواضع و اظهارات رهبران سیاسی ترکیه (رئیس جمهور، وزیر خارجه و شرکای سیاسی حزب حاکم) از سال 2015 تا 2022 تحلیل محتوا شده و پس از کدگذاری، گزاره ها، مقولات و مفاهیم اصلی آن استخراج شده و در فصل بعدی مورد تحلیل جامع تر قرار گرفته است تا نقشه ادراکی و رمزگان عملیاتی مورد نظر در فصل های پایانی ترسیم شود.

نویسنده علاوه بر نظریه پردازان حوزه تخصصی سیاست خارجی و ژئوپلیتیک از نظریات جدید در روابط بین الملل بویژه رویکردهای روان شناسی مانند «ناخودآگاهی جمعی»، کارل گوستاو یونگ و جنبه های سیاسی این نظریات که در مطالعات متاخر غربی مورد توجه بوده اند، استفاده کرده است. در فصل سوم، محیط جغرافیای ترکیه اعم از رویدادهای تاریخی منجر به تاسیس واحد سیاسی جدید پس از فروپاشی خلافت عثمانی یا تحولات داخلی دیگر مانند کودتای 1980 مورد بررسی و تاثیر عمیق رویدادها و تصمیم های کلان جهانی مانند جنگ سرد، حمله شوروی به افغانستان، طرح کمربند سبز برژینسکی مورد بررسی و تاثیرات آن بر جامعه و ساختار دولت در ترکیه مورد واکاوی قرار گرفته است.

در فصل چهارم یافته های متعددی که مستقیما به موضوع تاثیرپذیری سیاست قلمروسازی از ادراک ژئوپلیتیکی می شوند بررسی شده و چندین لایه اطلاعات مختلف ضمن دسته بندی و طبقه بندی های متعدد، مورد مرور قرار گرفته است. در فصل پنجم از این اثر، نویسنده روایت ها یا گفتارهای اصلی ژئوپلیتیکی در ترکیه را بر اساس اسلام گرایی، کمالیسم، ترک گرایی و نوعثمانی گری بررسی کرده و در نموداری، ویژگی هر یک از گفتارهای فوق شامل، عنصر بنیادین، ادراک از مکان، دال مرکزی و هدف قلمروسازی را برشمرده است.

ادعای نویسنده این است که ترکیه پس از فروپاشی شوروی، اهداف سیاست خارجی خود را دوباره تنظیم کرد و پس از یک دوره گذار در دهه 1990 وارد دوران جدیدی شد و در نهایت در اواسط دهه 2015، از دکترین سنتی سیاست خارجی یعنی «صلح در میهن، صلح در جهان» که میراث فکری آتاترک بود وارد دکترین تهاجمی شده است.

دیدن فصل بندی کتاب در سایت انجمن ژئوپلیتیک ایران

تهیه آنلاین کتاب با تخفیف ویژه و ارسال رایگان