درحالی که به دنبال تخلیه نیروهای ارتش سرخ و از دست رفتن پیشتوانه نظامی، فرقه پوشالی دموکرات، در عرض ششماه عملاً از بین و در «ظاهر» سطح خود را به استانداری تقلیل داده بود، اما پیشه وری به پشتوانه جنگ سردی که تازه آغاز شده بود تصور نمی‌کرد که دولت‌ایران از ترس شوروی برای پاکسازی متجاسرین،دست به اقدام نظامی بزند. با این وجود ارتش ایران در 19آذر عازم منطقه شد و عملیات نجات آذربایجان در 21 آذر با موفقیّت خاتمه یافت. در این بین سلام الله جاوید و میرزاعلی شبستری که قبلاً با قوام السطنه نخست وزیر وقت ساخته بودند و به طور پنهانی بر این قرار بودند که از قوای دولتی حمایت کنند، نقش خود را ایفاءکردند. با این تفاوت که این بار می بایست به هم‌قطاران خود خیانت کنند. پس از فرار پیشه وری به خانه دایی یوسف عناصر باقیمانده از متجاسرین با رغبت از ورود ارتش به منطقه استقبال‌کرده و با ادبیاتی ریاکارانه، بلشویک‌های دیروز، این بار وطنخواه شدند.
نیروهای وطنخواه شبکه ای از میهن دوست آذری بودند که توسط سرلشکر حسن ارفع، رئیس ستاد کل ارتش، به دور از چشم نیروهای اطلاعاتی شوروی –که هنوز در آذربایجان مستقر بودند- تجهیز شده بودند. این گروهها پس از فرار پیشه وری و انحلال فرقه، کشف متجاسرین و «مجازات صحرایی» آنها را وجهه همت خویش قرار دادند. جالب است که علی شبستری که خودش را رئیس مجلس قلّابی فرقه می‌نامید، در این نامه خطاب به شاه، خود را وطنخواه نامیده و به این ترتیب عملاً بر انتقام‌گیری شبکه وطنخواه از همقطارانش صحه گذاشته است.
در این تلگراف شبستری خطاب به شاه گفته است که به دستور او فرمان ترک مقاومت به اعضای فرقه صادر شده است و امیدوار است این «خدمت برجسته» او مورد توجه اعلیحضرت قرار گیرد!
تلگراف مزبور در 20 آذر به دربار ارسال شده و در 21 آذر (پنجشنبه) 1325 در روزنامه اطلاعات منتشر شد. باید توجه کرد که این اسناد، طی هفتادسال گذشته از سوی حزب توده و تاریخ نگاران نزدیک به این حزب مانند آبرامیان پنهان نگاشته شده و مبنای تحلیل قرار نگرفته است.
***
این تلگرافی است که آقای شبستری رئیس انجمن ایالتی آذر بایجان دیروز عصر با علی حضرت همایونی مخابره کرده اند:
پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاهی
در این موقع که قوای تأمینیه به منظور اجرای مراسم انتخابات به آذربایجان حرکت نموده از نظر علاقمندی خاص اینجانب و جناب آقای دکتر جاوید استاندار آذر بایجان فورا جلسه فوق العاده در انجمن تشکیل بر اثر جدیت و وطن خواهی شخص این جانب و آقای دکتر و بعضی خیر خواهان دیگر تصمیم گرفته شد که به استانداری دستور داده شود تا از هر گونه سوء تفاهم یا عدم تمایلی که در مورد قوای تأمینیّه رخ دهد جداً جلوگیری، تا وحدت و استقلال تمامی ایران از هر گونه خللی محفوظ و مصون بماند. بدیهی است این خدمت برجسته انجمن ایالتی آذربایجان و سایر وطن خواهان منظور نظر شخص علیحضرت همایونی واقع و در تحکیم آن هرگونه اوامر ملوکانه صادر خواهند فرمود.
20/9/1325
رئیس انجمن ایالتی آذربایجان، علی شبستری، تبریز
