کردهای ترکیه: سیاست تلخ زمین فوتبال و آمِداسپور

۲ مهر, ۱۳۹۹
کردهای ترکیه: سیاست تلخ زمین فوتبال و آمِداسپور

 این باشگاه در سال 1990 تأسیس شد اما در سال 2014 آن‌ها نام خود را به «آمد»  “Amed”تغییر دادند که از نام کُردی دیاربکر و منطقه اطراف آن گرفته شده است. این نام جدید تنها یکی از دلایل فشارهایی است که آن‌ها در سال‌های اخیر با آن روبرو بوده‌اند. آن‌ها از رده‌های بالای فوتبال ترکیه فاصله زیادی دارند – حتی برای کسب مقام‌های سوم لیگ دسته سوم کشور رقابت نمی‌کنند – اما بازی‌های آن‌ها اغلب تحت‌الشعاع درگیری هواداران قرار می‌گیرد. من در یک یکشنبه آفتابی بهاری درزمانی که آمداسپور بازی خانگی با سانکاکتپه داشت و هواداران از حضور در ورزشگاه منع نشده بودند به دیاربکر رفتم؛ اما هیچ‌یک از هواداران آمداسپور اجازه تماشا نداشتند. دلیل این ممنوعیت از یک حادثه مرموز در اوایل ماه مارس ناشی می‌شد. منصور کالار، بازیکن آمداسپور، متهم شد که در جریان بازی خانگی با ساکاری‌اسپور در تاریخ 2 مارس، با تیغ صورت تراشی بازیکنان رقیب را زخمی کرده است. ساکاری‌اسپور گفت که بازیکنان آن‌ها هنگام بازرسی از زمین و بار دیگر در هنگام گرم کردن، موردحمله قرار گرفتند. پس از بازی، در شبکه‌های اجتماعی، بازیکنان عکس‌هایی را از گردن خود به اشتراک گذاشتند که نشان‌دهنده زخم است. رسانه‌های حامی دولت کالار را «تروریستی با تیغ صورت تراشی» نامیدند. فدراسیون فوتبال ترکیه وی را به‌طور مادام‌العمر ممنوع و جریمه 25000 لیر (3500 پوند؛ 4550 دلار) برای او تعیین کرد. این جریمه بعداً به 20 جلسه محرومیت کاهش یافت، اما او همچنان با یک پرونده قضایی روبرو است. کالار می‌گوید که او قربانی یک کارزار سیاسی علیه آمداسپور است.


او به بی‌بی‌سی ترکی گفت: «این مزخرف است. چگونه یک بازیکن فوتبال ممکن است تیغی را بیاورد و حریف خود را زخمی کند؟ این غیرممکن است! این برای ما مانند دربی بود، بله من کمی پرخاشگر بودم؛ اما این جای زخم‌ها توسط ناخن‌های من ایجاد شد، نه با تیغ صورت تراشی! من گیتار می‌نوازم و ناخن‌هایم کمی بلند بود». وی بابیان اینکه «اخبار جعلی» را مقصر ممنوعیت‌های اعمال‌شده می‌داند، گفت: «کارهایی که من انجام ندادم، خارج از کنترل در شبکه‌های اجتماعی، پخش شد.» وی می‌افزاید: «وقتی به یک بازی خارج از خانه می‌رویم، طرفداران تیم رقیب شعارهای نژادپرستانه علیه ما سر می‌دهند. این ازنظر روان‌شناختی دشوار است. آمداسپور تحت‌فشار زیادی است و ما تحت این شرایط مبارزه می‌کنیم. معمولاً دیدن گرگ‌های خاکستری (نمادی که ناسیونالیست‌های ترکیه پذیرفته‌اند) و پرچم‌های غول‌پیکر ترکیه نیز به اهتزاز درآمده و شعارهایی مانند «کردها بیرون، تروریست‌ها بیرون» و «این ترکیه است، کردستان نیست» در مسابقات خارج از خانه آمداسپور متداول است».

در سال 2016، یک گروه در آنکارا مدیران آمداسپور را پس از بازی با تیمی در آنکارا مورد ضرب و شتم قرار دادند. در سال 2017، دنیز ناکی، بازیکن آلمانی-کردی آمداسپور که قبلاً به جرم حمایت از گروه شبه‌نظامی غیرقانونی (پ.ک.ک) و گسترش تبلیغات جدایی‌طلبانه و عقیدتی از طریق پست‌های خود در شبکه‌های اجتماعی محکوم شده بود، مادام‌العمر از شرکت در فوتبال محروم شد.

 
علی کاراکاس، رئیس آمداسپور، موازی این واکنش‌ها «فضای سیاسی دوقطبی» ترکیه را ترسیم می‌کند وی می‌گوید: «فوتبال در ترکیه در مرکز سیاست است. برخی از محافل از آن به‌مثابه وسیله‌ای برای بیان عقاید سیاسی خود استفاده می‌کنند، زیرا این امر موردتوجه توده‌های کوچک و جوان قرار می‌گیرد. در ترکیه امروز که سیاستمداران از لحن تبعیض‌آمیز استفاده می‌کنند! این امر در زمین منعکس می‌شود».

ترکیه دارای سابقه طولانی درگیری و خشونت است که به دهه 1980 بین پ.ک.ک و نیروهای امنیتی ترکیه برمی‌گردد. از زمان به کار بردن اسلحه توسط پ ک ک علیه دولت ترکیه، حدود 40 هزار نفر کشته شده‌اند. درحالی‌که دولت فعلی حزب عدالت و توسعه پس از به قدرت رسیدن تلاش خود را برای آشتی انجام داد، منطقه جنوب شرقی ترکیه با اکثریت کرد، فقط چند سال صلح را تجربه کرد، از سال 2012 تا 2015. از سال 2015، دیاربکر و منطقه اطراف آن در مرکز مرحله دیگری از جنگ شهری بین شبه‌نظامیان کرد و نیروهای امنیتی بودند. بین ژوئیه 2015 و دسامبر 2016، ترکیه در میان آشفتگی‌های سیاسی، مقررات منع رفت‌وآمد را وضع کرد و امنیت را در منطقه تقویت کرد. ستیزه جویان پ ک ک در بسیاری از مناطق، با حفر سنگر و ایجاد حصار در خیابان‌ها، خودگردانی را اعلام کردند. نیروهای امنیتی ترکیه با عملیات نظامی مقابله‌به‌مثل کردند. به گفته دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، حدود دو هزار نفر در درگیری کشته شدند و بیش از 355 هزار نفر آواره داخلی شدند و از درگیری در استان خود نجات یافتند.

 در فوریه 2016، هنگامی‌که خشونت‌ها در منطقه به اوج خود رسید، بازیکنان آمد‌اسپور با در دست داشتن یک بنر غول‌پیکر که روی آن نوشته شده بود «کودکان نباید بمیرند، آن‌ها باید به مسابقه بیایند» به زمین رفتند. با این شعار هواداران و تیم به «تبلیغات تروریستی» متهم شدند و یک سری مجازات دریافت کردند. طی سه سال گذشته، طرفداران از بیش از 60 بازی خارج از خانه به بهانه‌ی دلایل امنیتی محروم شده‌اند. از آن زمان به بعد، بسیاری از شعارهای آن‌ها «تبلیغات ایدئولوژیک» تلقی می‌شود. هنگامی‌که من با هواداران در باشگاه مقاومت ملاقات کردم، آن‌ها در آستانه بازی خانگی بعدی خود، مقابل سانکاکتپه، بنر حمایت از منصور کالار را نقاشی می‌کردند؛ که در آن نوشته شده بود: «منصور کالار تنها نیست». آن‌ها امیدوار بودند که بتوانند آن را در جایگاه‌ها نصب کنند؛ اما در روز مسابقه، وقتی پا به داخل استادیوم گذاشتم، هیچ بنری و هواداری دیده نمی‌شد. هواداران بعداً به من گفتند نمایندگان فدراسیون فوتبال مانع نمایش بنرها شده‌اند.


ماهسون کازیکسی می‌گوید: «ما طرفداران قانونی یک باشگاه قانونی هستیم که در لیگ ترکیه بازی می‌کنیم. ما همانند سایر هواداران از تیم خود پشتیبانی می‌کنیم؛ و این کار را ادامه خواهیم داد. چه‌کار باید بکنیم؟ مگر این جرم است که بگوییم: مادران نباید گریه کنند آن‌ها باید بچه‌های خود را در حال فوتبال بازی کردن ببینند. چه باید بگوییم؟ ما می‌خواهیم برای صلح در فوتبال فریاد بزنیم».

 
اردال آکدمیر رهبر باشگاه هواداران باریکات (Barricade) آمداسپور احساسات مشابهی را ابراز می‌کند. وی می‌گوید: «ما شهروندان این کشور هستیم اما زبان، فرهنگ و هویت متمایزی نیز داریم. ما کُرد هستیم و از طرفداران کرد آمد‌اسپور هستیم. هیچ‌کس نباید ما را نادیده بگیرد».


به گفته بریتان آکیول، رئیس باشگاه هواداران آمداسپور، این منطقه و هویت کُردی آن «دلیل اصلی نگرش خصمانه» به باشگاه است. وی می‌افزاید: «ما به ممنوعیت‌ها و مجازات عادت کرده‌ایم زیرا این اراضی به‌عنوان یک منطقه بالقوه جنایتکار تلقی می‌شود».


این احساسات در مورد مسابقات تیم بانوان آمدسپور نیز که در لیگ دسته اول ترکیه بازی می‌کنند وجود دارد. هوادارانی که مجاز به تماشای بازی‌های خانگی تیم مردان آمداسپور نیستند، غالباً از تیم زنان حمایت می‌کنند.
هاکاریگوکو، بازیکن زن آمدسپور با گلایه از حضور شدید امنیتی در مسابقه مقابل دیگر تیم اکثریت کُرد در منطقه، از رختکن بیرون می‌آیند و می‌گوید: «این چیست، آیا به جنگ می‌رویم یا زمین فوتبال؟»
تنها چند روز بعد، در 23 مارس، آمداسپور موفق شد اجازه هواداران خود را برای حضور در یک بازی خارج از خانه در استانبول، مقابل ایواسپور دریافت کند. این دومین مسابقه خارج از خانه طی سه سال گذشته است که هواداران آمادسپور اجازه ورود به سکوها را دارند. دوباره حضور شدید پلیس دیده می‌شود، نیروهای امنیتی کاملاً مرعوب هستند؛ اما با نگاه هواداران به زمین و نگاه افسران پلیس به هواداران، شعارهایی از سکوهای آمدسپور در حمایت از هر دو تیم شنیده می‌شود که از شعار اتحاد حمایت می‌کنند! آمداسپور و ایواسپور دست به دست، شانه‌به‌شانه، هر دو تیم متحد می‌شوند! صلح در ورزشگاه! سلام! رسانه‌های طرفدار دولت، آیا ما را می‌شنوی؟ آیا می‌بینی که ما برای صلح شعار می‌دهیم؟