ایرنا: شرّی که ترکیه با سد کردن حدود ۹۳ درصد آب های عراق برای این کشور به ارمغان آورده در کنار همه مصیبت های ناشی از آن شامل خشکسالی، کم رونقی کشت و زرع و توفان های غبار ناشی از خشک شدن هورها، خیری ناخواسته را هم در پی داشته است؛ کاهش کنونی آب دجله از یک تمدن باستانی رونمایی کرد؛ کشف یک شهر تاریخی با عمر سه هزار و ۴۰۰ ساله در دهوک که گفته می شود متعلق به تمدن «میتانی» در شمال عراق است.
البته این اثر تاریخی را نخستین بار در سال ۲۰۱۸ یک تیم تاریخی از آلمان در نتیجه کاهش آب پشت سد موصل، کشف کرد، اما «علی الحمدانی» کارشناس باستانشناسی عراقی می گوید که این آثار باستانی با وجود اینکه سالها پیشتر در بستر رود دجله رصد شده بود، اما ارتفاع آب آنقدر بالا بود که مانع از اجرای عملیات حفاری می شد و بسیاری از آثار هنوز غرق در آب بود.
الحمدانی می افزاید که «این یک فرصت برآمده از دل بحران خشکسالی است و باید این مهلت غنیمت شمرده شود و رازهای نهفته در دل این آثار را بیرون کشید پیش از آنکه آب دجله مجددا بر اثر ذوب برف ها در کوه های ترکیه در ماه جولای پیش رو باعث بالا آمدن آب رود و خروج این آثار از دسترس شود».
الحمدانی به فرصت خشکسالی و مهلت کوتاه حفاری و استخراج پیش از بالا آمدن آب دجله اشاره می کند؛ البته اگر سدهای متعدد ترکیه اجازه بالا آمدن مجدد آب را بدهد.
مدیر اداره آثار تاریخی در استان دهوک (شمال عراق) روز دوشنبه گفته است که یک تیم مشترک از اقلیم کردستان عراق و کشور آلمان، این شهر تاریخی با عمر سه هزار و ۴۰۰ ساله را در حوضچه رودخانه دجله کشف کرده اند.
«بیکس بریوکانی» گفته است که در نتیجه خشکسالی و کاهش آب رودخانه پشت سد موصل، این شهر تاریخی در روستای «کمونه» از توابع شهرستان «سمیل» در غرب استان دهوک کشف شده است.
بریفکانی بر این باور است که این شهر کشف شده همان شهر گم شده تاریخی «زاخیکو» است که در متون بابلی به آن اشاره شده است؛ شهری با کاخ مجلل، ساختمان های متعدد و یک دیوار بزرگ.
همچنین در این شهر باستانی، لوح های خطوط میخی کشف شده که در دست بررسی کارشناسان است. وی این شهر تاریخی را متعلق به تمدن میتانی ( ۱۵۵۰ تا ۱۳۵۰ قبل از میلاد) دانسته است.
برخی نیز می گویند که اعلام کشف این آثار تاریخی که به بخشی از آنها مثل شهر تاریخی زاخیکو قبلا در ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ اشاره شده بخشی از سیاست اربیل برای دور کردن انظار از عملیات نظامی گسترده ترکیه در شمال عراق است به ویژه اینکه جنگنده – بمب افکن های ترکیه روز دوشنبه دوباره در شمال عراق عملیات جدید هوایی انجام داده و براساس گزارش ها، تعدادی از روستاهای منطقه «برادوست» از توابع اربیل را بمباران کردند.
با این حال، در بحبوبه حملات هوایی مکرر و اقدامات نظامی مستمر ترکیه در شمال عراق، اقلیم کردستان عراق از کشف آثار تاریخی جدید دیگری نیز در این منطقه خبر داده است.
کشف اسکلت یک مرد نئاندرتال در غار تاریخی «شاندر» در شمال اربیل و بیرون زدن یک شهر تاریخی با عمر سه هزار و ۴۰۰ ساله در دهوک از مهمترین این آثار هستند.
براساس اظهارات مدیر آثار تاریخی در شهر «سوران» در شمال استان اربیل، دو تیم اروپایی از انگلستان و اسپانیا توانستند یک اسکلت از انسان نئاندرتال را در غار تاریخی شاندر در این منطقه بیابند.
«عبد الوهاب سلیمان» افزوده است که براساس آثار به دست آمده، تاریخچه زندگی انسان در غار شاندر به ۱۴۰ هزار سال (عصر سنگی) برمی گردد و از حدود ۴۰ هزار سال قبل، زندگی در این غار منقرض شده است.
به گفته وی، تاکنون اسکلت ۱۰ انسان نئاندرتال در این غار کشف شده و این یازدهمین اسکلت کشف شده است. او انتظار اکتشافات بیشتری را دارد زیرا تاکنون فقط ۳۰ درصد از مساحت غار حفاری شده است.
