محمد طاهری خسروشاهی
ضرورت تشکیل بنیاد حفظ آثار استاد شهریار

ضرورت تشکیل بنیاد حفظ آثار استاد شهریار

دبیرعلمی روز ملّی شعر و ادب فارسی خواستار تشکیل بنیاد حفظ آثار استاد شهریار و ایجاد دبیرخانه دائمی روز ملی شعر و ادب فارسی و بزرگداشت استاد شهریار در تبریز شد.

دکتر محمد طاهری خسروشاهی طی سخنانی در آیین بزرگداشت استاد شهریار که در تالار وحدت دانشگاه تبریز و با حضور چهره های برجسته ادبی و فرهنگی و جمعی از مسئولان سیاسی و اجتماعی آذربایجان شرقی برگزار شد با اشاره به لزوم انسجام علمی و اجرایی و جلوگیری از پراکنده کاری در برگزاری باشکوه روز ملی شعر فارسی و به منظور صیانت از آثار استاد شهریار و جلوگیری از تحریف سروده های این شاعر بزرگ، تشکیل “بنیاد حفظ آثار استاد شهریار” و ایجاد “دبیرخانه دائمی روز ملّی شعر و ادب فارسی” را خواستار شد.

وی گفت: استاد شهریار در زمان حیات خود، از سوی برخی از شاعران همروزگارش مورد هجوم بود. آنها شهریار را تهدید می کردند که نباید به حوزه شعر دینی وارد شود. در اواخر حیات شهریار، جریان دیگری، در سروده های او دست درازی کرد و اقدام به تغییر لهجه اشعار ترکی شهریار و انتشار آنها نمود. چندی قبل هم این دست، از آستین دیگری بیرون آمد و در اصالت غزل “علی ای همای رحمت” تشکیک کرد. بنابراین به منظور صیانت از سروده های اصیل استاد شهریار، تشکیل بنیاد حفظ آثار شهریار و راه اندازی دبیرخانه روز ملی شعر و ادب فارسی و بزرگداشت شهریار ضروری است.

وی با اشاره به برگزاری نشست های پژوهشی در برنامه های آیین روز ملی شعر و ادب فارسی و بزرگداشت شهریار گفت: امسال، یکی از رویکردهای محوری در ویژه برنامه های روز ملّی شعر و ادب فارسی، برگزاری نشستهای پژوهشی در مراکز علمی و واحدهای دانشگاهی و ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی و نهادهای کتابخانه ای، در گستره وسیع آذربایجان شرقی بود.

طاهری گفت: باور ما این است که روز ملّی شعر و ادب فارسی، روزی منحصرا مربوط به بررسی شعر شهریار و بزرگداشت او نیست و این روز، مجالی جهت طرح مباحث نظری در موضوعات متنوع و گسترده تحقیقات ادبی به ویژه آسیب شناسی شعر معاصر است. انحصار روز ملّی شعر و ادب فارسی، تنها به نام شهریار، جفایی در حق او و یکی از دلایل سکوت برخی از محافل علمی و دانشگاهی ایران، در مقابل موضوع شهریار و از نقاط آسیب روز ملّی شعر و ادب فارسی است.

 

رئیس مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه تبریز اظهار داشت: در سال­­های­ اخیر،­ به ویژه پس از تعیین روز درگذشت استاد شهریار به عنوان روز ملّی شعر و ادب فارسی، برگزاری همایش های ادبی و برپایی محافلِ سخنرانی در حوزه های گوناگون شعر و ادب فارسی، کم نبوده؛ امّا متاسفانه نشست­های ادبیِ منسجم و نظام­مند و ارائه سخنرانی هایِ مبتنی بر اصولِ نقد ادبی و شناختِ شعری، در مقایسه با برگزاری همایش هایی با عناوین بزرگداشت و تجلیل، بسیار کم بوده است. معتقدم این مساله، یکی دیگر از نقاط آسیبِ روز ملّی شعر و ادب فارسی است.

پژوهشگر تاریخ و ادبیات آذربایجان با اشاره به تقارن بزرگداشت استاد شهریار با ایام اربعین حسینی گفت: امسال روز ملّی شعر و ادب فارسی و سالروز درگذشت استاد سیدمحمدحسین شهریار، با ایام اربعین سیّد و سالار شهیدان؛ آقا اباعبدالله الحسین علیه السلام و روزهای حزن انگیز پایانی ماه صفر مقارن بود. بیان این سخن یک ضرورت تاریخی است که در بحث پیرامون جایگاه ادبیِ شهریار، نباید نقش بسیار مهمّ سروده‌های دینی او را انکار نمود. بر پایه اسناد و خاطرات و به گواهی آثار، شهریار از همان دوران کودکی، با قرآن و معارف ناب اسلامی آشنا و روح و جسم او با احکام و ارزش های اصیل اسلامی عجین شده بود؛ در نتیجه، شعر دینی او همچون غزلیّات ناب عاشقانه اش، در اعماق جان ها نفوذ می کند و همچون جامی دلکش، جرعه های عشق و معرفت را به کام تشنگان فرو می ریزد.

دکتر طاهری خسروشاهی در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر لزوم نقد و تحلیل شعر استاد شهریار گفت: نقد شعر شهریار، از ضروری‌ترین ابزارهای واکاوی آفرینش های‌ ادبی و هنری اوست و اگر سروده های شهریار، از پشتوانه نقد صحیح و راهگشا تهی شود، در توفان یادداشت‌های فرمایشی و بدون فکر، به‌ زانو در خواهد آمد. اتفاقی که فکر می کنم رخ‌داده است.

مولف کتاب مرغ صبح خوان؛ اثری با موضوع بررسی شعر شهریار افزود: البته این را هم باید گفت که اگر از برخی مقالات پراکنده در مجلّات ادبی که در موضوع بررسی شعر شهریار نوشته می شود، بگذریم، خوشبختانه تأمّل جدّی و مبتنی بر ساختار علمی، درباره شهریار و آثار او، در برخی از مراکز دانشگاهی و به ویژه در قالب رساله های دانشجویی، در دوره های کارشناسی ارشد و دکتری گسترش یافته است؛ هرچند مقایسه کمّی و کیفی آنچه در این عرصه باید انجام گیرد، با آنچه تاکنون انجام گرفته، نشان می‌دهد که هنوز ادبیات معاصر ایران، در نخستین مراحل «شهریار ‌پژوهی» قرار دارد.

دکتر طاهری خسروشاهی اظهار داشت: ضرورت چاپی انتقادی و منقّح از کلیات اشعار و منظومه حیدربابا که خالی از اغلاط تایپی و ویرایشی و دربرگیرنده همه آثار فارسی و ترکی شهریار باشد، همچنان به قوّت خود باقی است و انحصار چاپ دیوان شهریار در دست یک ناشر خاص در تهران، متاسفانه مانع از تحقق آرزوی چاپی کامل و بدون غلط از کلیات اشعار شهریار گردیده است. متاسفانه دیوان شهریار، همچنان ناقص و مغلوط و بدون نظارت علمی چاپ می شود.

شایان ذکر است روز ۲۷ شهریور ماه، سالروز درگذشت شهریار، با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، در تقویم کشورمان، روز ملی شعر و ادب فارسی نامیده شده است. به همین مناسبت روز گذشته با حضور اهل فرهنگ و ادب، شعرا و ادبا، مراسمی در بزرگداشت شعر و ادب فارسی و گرامیداشت یاد و خاطره استاد شهریار، در تالار وحدت دانشگاه تبریز برگزار شد.