و آداب و رسوم کُردی در میان آنان شده است.»
کردپرس، سرویس بین الملل- بسیاری از کُردهای جوان جمهوری آذربایجان قادر به صحبت کردن با زبان مادری خود نیستند، تحولات تاریخی و اشغال این منطقه توسط شوروی کُردها را در حاشیه این کشور غنی از نفت قرار داده است.
هرچند توصیف دقیقی از کُردهای جمهوری آذربایجان وجود ندارد ولی اغلب آنها مسلمان و شیعه هستند. تعداد کُردهای آذربایجان زیاد است و یکی از مهمترین دلایل آن اخراج کُردها از مناطقی بود که بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 توسط مسیحی های ارمنی تصرف شد.
در آذربایجان معمولاً افراد مسن و بالای 40 سال توانایی صحبت کردن به زبان کُردی را دارند.
مرکز «روناهی» پس از استقلال آذربایجان در سال 1991، به منظور حفظ میراث و فرهنگ کُردی کردهای این کشور و مهاجران از کشور ارمنستان تاسیس شده است.
فخر پشایف، رئیس جدید مرکز «روناهی» بر این باور است که بیش از 200 سال است که کُردهای آذربایجان با بقیه کُردها ارتباطی نداشته اند.
وی می گوید: کُردهای آذربایجان شیعه هستند و همین امر منجر به از بین بردن تمام اختلافات بین کُردها و آذری ها شده و در نتیجه چنین شرایطی حل شدن اقلیت کُرد در اکثریت آذری طبیعی است.
پشایف هدف از تاسیس مرکز روناهی را ایجاد ارتباط میان کُردهای آذربایجان با سایر کُردها در جهان عنوان می کند.
فخرالدین پشایف بزرگترین علت کم رنگ شدن فرهنگ کُردی در میان کردهای آذربایجان را حاکمیت شوروی سابق عنوان می کند و می گوید مسکو سعی می کرد مناطق تحت سلطه خود را از بقیه جهان دور نگه دارد.
از زمان استقلال آذربایجان، دو روزنامه به زبانهای کُردی و آذری از سوی کردها در باکو پایتخت آذربایجان منتشر می شود و رادیوی دولتی نیز برنامه ای 30 دقیقه ای به زبان کُردی پخش می کند.
پشایف با اتکا به گزارشهای 1886 می گوید: حدود 25000 کُرد در منطقه «زنگه زُر» بین آذربایجان و ارمنستان زندگی می کنند.
او معتقد است بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی کُردها دچار رنج ها و مشقت های فراوانی شده اند و در نتیجه ی سیاستهای اشغال گرانه ارمنستان، تمام کُردهای مسلمان در آذربایجان و ارمنستان بی خانمان شدند و امروز همه آنها پناهنده هستند.
فخرالدین پشایف آمار فعلی کُردهای پناهنده از ارمنستان به جمهوری آذربایجان را 15000 عنوان کرد.
پشایف در مورد وضعیت خانواده های کُرد در آذربایجان می گوید: در حال حاضر کُردها روستاهای خود را ترک نموده اند و هر خانواده به جاهای دیگری عزیمت نموده اند.
پشایف در مورد وضعیت کُردهای ارمنستان می گوید: کُردهای مقیم ارمنستان کُرد شناخته نمی شوند بلکه به آنها ایزدی می گویند و کُردهایی که در مقابل سیاست های ارمنستان مقاومت کردند، کشته و یا تبعید شده اند.
کُردهای آذربایجان با گویش کرمانجی صحبت می کنند و گویش آنها شبیه به کُردهای خراسان در ایران و مراش ترکیه است.
در سال 952 میلادی، کُردها در قفقاز جنوبی دولت شداد را تاسیس نمودند و شامل قسمت های زیادی از جمهوری فعلی آذربایجان، ارمنستان و گرجستان بود.
پایتخت شداد شهر گنجه بود که تا سال 1164 توسط کُردها اداره میشد.
شرف خان بدلیسی (1603- 1543) از مشهورترین مورخان کُرد، امیر منطقه سالیان آذربایجان بود که امروز یکی از شهرهای آذربایجان است و نام «کُردمیر» بر این شهر گذاشته شده است.
در طول دوران حکومت اتحاد جماهیر شوروی، جمهوری آذربایجان شامل 14 ناحیه بود که یکی از آنها «کردستان سرخ» بود، اما زمانی که سیستم ناحیه ای از هم پاشید در تقسیمات جدید کشوری در دیگر نواحی این کشور ادغام شد.
طبق اظهارات پشایف کُردها نمی توانند از مزایای قانون اساسی آذربایجان که در مورد حقوق اقلیت ها همچون زبان مادری و فعالیت های فرهنگی است، استفاده کنند.
پشایف علت اصلی عدم سود بردن کُردها از قانون اساسی آذربایجان را پراکندگی کُردها در مناطق مختلف جمهوری آذربایجان عنوان می کند.
منبع: روداو انگلیسی
مترجم: حیدر مرادی
به نقل از: کردپرس
