و گشایش سفارت جمهوری باکو در اسراییل را تسریع کند.
به گزارش آذریها، پایگاه اینترنتی مدرن به نقل از الخان شاهین اوغلو نوشت : « در زمان اعمال تحریم غرب علیه ایران، باکو به مخالفت با آن پرداخت. در ایران برخی ها تردید می کردند که گویا آمریکا و اسراییل می توانند از اراضی جمهوری آذربایجان علیه ایران استفاده کنند. حاکمیت آذربایجان این ادعاها را رد کرد و علاوه بر آن، یک بار دیگر اعلام کرد که به هیچ وجه اجازه استفاده کشور ثالث از اراضی جمهوری آذربایجان علیه ایران داده نخواهد شد.»
مدیر مرکز تحقیقاتی اطلس جمهوری آذربایجان در تشریح سیاست ایران در قفقاز جنوبی افزود : « تهران آشکارا از ارمنستان حمایت می کند. برغم این ها، آذربایجان در گذشته به خاطر همکاری با ایران، با فشارهای آمریکا مواجه شده است. در سال هایی که غرب ایران را تحریم کرده بود، جمهوری آذربایجان از همکاری با این کشور همسایه اجتناب نمی کرد. آمریکا از مجاری دیپلماتیک از حاکمیت آذربایجان می خواست که ایران از امکانات بانک های موجود در باکو استفاده نکند. یعنی ، در سال های تحریم، آذربایجان بخاطر همکاری با ایران با فشارهای آمریکا مواجه شده بود. پس از لغو تحریم های هسته ای ایران، گفتگو درباره تحکیم همکاری آذربایجان-ایران تقویت شد. تهران خود نیز اعلام کرد که در صدد است از همکاری با آذربایجان بهره مند شود. در همین راستا، کارهای مربوط به دالان ترانزیت شمال-جنوب تسریع شد و ساخت خط آهنی که از مسیر جمهوری آذربایجان ایران را به روسیه متصل می کند، سرعت گرفت. ایران به گفتگو درباره سایر طرح ها با جمهوری آذربایجان که کشور کلیدی منطقه قفقاز جنوبی می باشد، تمایل نشان می دهد. اما، در همین حال، تهران بطور ناگهانی تصمیم به گسترش روابط با ارمنستان گرفت. ایران برغم اینکه در مورد سفر (رییس جمهوری ایران به باکو) با جمهوری آذربایجان به توافق رسیده بود، سفر به ارمنستان را به جلو انداخت. پیش تر هم ، ادوارد نعلبندیان وزیر امورخارجه ارمنستان به ایران دعوت شد و قرارداد لغو روادید امضاء شد. اعلام شده است که حسن روحانی ، رییس جمهوری ایران برای سفر به ارمنستان آماده می شود. حال آنکه، براساس اطلاعاتی که منابع دیپلماتیک داده اند انتظار می رفت که روحانی پیش از ارمنستان، به آذربایجان سفر کند. در این مورد، میان تهران و باکو توافق نیز شده بود. اما، رییس جمهوری ایران تصمیم گرفته است سفر به ارمنستان را به جلو بیاندازد. تهران در شرایط حساس کنونی می بایست در مورد روابط با ارمنستان، دقت به خرج می داد و سفرهای متقابل با این کشور را به تاخیر می انداخت. این سیاست، در آذربایجان و در میان آذربایجانی های با استقبال مواجه می شد.»
شاهین اوغلو افزود: « سیاست تهران در قبال ارمنستان، جمهوری آذربایجان را مجبور به بازنگری در مناسباتش با ایران می کند. سیاست تهران در مورد ارمنستان، موجب مطرح شدن سوالات جدی در حاکمیت و محافل کارشناسی جمهوری آذربایجان شده است. زیرا، ارمنستان کشوری فقیر است. مشخص است که ایران برخلاف جمهوری آذربایجان، نخواهد توانست از همکاری اقتصادی با ارمنستان سودی ببرد. در طرح های مشترک با ایران، جمهوری آذربایجان سهم خود را تامین مالی می کند و می تواند برای اجرای طرح های مشترک اعتبار بدهد. هیچ یک از این ها را ارمنستان نمی تواند انجام دهد. اگر ایران بخواهد در ارمنستان، موسسه مشترک با این کشور تاسیس کند، ایران خود مجبور خواهد شد که به ارمنستان اعتبار پرداخت کند. بنابراین، هدف ایران از توسعه همکاری با ارمنستان، کسب سود اقتصادی نیست، بلکه تقویت اتحاد علیه جمهوری آذربایجان است. حال آنکه در این اواخر، برخی از مقامات و روحانیون ایرانی تاکید می کردند که در مساله قره باغ از تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان حمایت می کنند. این اظهارات ، در محافل سیاسی جمهوری آذربایجان با استقبال مواجه شد و تصور شد که تغییرات مثبتی در سیاست ایران روی می دهد. اما، گام های بعدی تهران نشان می دهد که در سیاست حاکمیت ایران تغییری ایجاد نشده است. »
شاهین اوغلو افزود : « ایران هنوز هم در مورد قدرت جمهوری آذربایجان نگران است. تهران همانند گذشته، نگران موجودیت آذربایجان در حال توسعه و قدرتمند، در منطقه است. در غیر این صورت، تهران همانطور که در مساله قدس از جانب کل جهان اسلام موضع می گیرد، باید در مورد اشغال اراضی جمهوری آذربایجان نیز از موضع کل جهان اسلام موضع گیری کند. در حالی که تهران اسراییل را به علت اشغال قدس، دشمن اعلام کرده است، بطور برعکس، ارمنستان را که قره باغ کوهستانی را اشغال کرده است، کشور دوست می نامد. »
شاهین اوغلو افزود : « مبارز قربانلی ، رییس کمیته دولتی امور دینی جمهوری آذربایجان چند روز قبل، در سفر به ایران، به مقامات رسمی و روحانیون این کشور، مدارک مربوط به تخریب مساجد در مناطق اشغالی جمهوری آذربایجان را ارایه کرد. در قبال این مساله، هیچ واکنشی از طرف مقامات و روحانیون ایرانی وجود ندارد. »
مدیر مرکز تحقیقاتی اطلس افزود : « سفر رییس جمهوری ایران به ایروان نه تنها در جمهوری آذربایجان، بلکه در میان آذربایجانی های ایران نیز با اعتراض مواجه خواهد شد. برگزاری راهپیمایی های خیابانی در تبریز و سایر شهرهای ایران نیز امکان پذیر است. البته، تهران باید روابطش با باکو را ادامه دهد و طرح های حمل و نقل را اجرا کند. اما، باکو باید در پاسخ به همکاری ایران با ارمنستان، همکاری امنیتی با ترکیه و کشورهای غربی را بیش از پیش تقویت کند. »
شاهین اوغلو افزود : « رییس جمهوری آذربایجان باید در پاسخ به سفر حسن روحانی به ارمنستان، سفر خود به اسراییل و افتتاح سفارتخانه جمهوری آذربایجان در این کشور را تسریع کند. در شرایطی که ایران با ارمنستان اشغالگر رابطه برقرار می کند، اسراییل تمایل به تقویت همکاری نظامی با جمهوری آذربایجان دارد که موجب تقویت تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان می شود. بنابراین، در این خصوص، محافل سیاسی و دینی ایران، سخن منطقی ندارند که به جمهوری آذربایجان بیان کنند. اگر داشته باشند نیز پاسخ منطقی به آن داده خواهد شد.»
