آل بویه را احیاکنندگان سنت پادشاهی ایرانی می دانند. آل بویه نخستین سلسله ایرانی پس از اسلام است که عنوان شاهنشاه و سنت های شاهنشاهی ایران پیش از اسلام را زنده کردند.مدالی از رکن الدوله دیلمی با الگو و القاب ساسانی و به خط پهلوی وجود دارد که در روی…

۶ خرداد سالمرگ علامه محمد قزوینی بود که حسن تقی‌زاده او را ابوریحان و ابن خلدون عصر ما لقب داده است. قزوینی با رویکرد انتقادی به سنت فرهنگی و تاریخی و متون ادبی در تصحیح میراث ادبی و فرهنگی موسس مکتبی شد که تمامی مصححان و محققان بزرگ پس از…

۷۵۰ سال پیش در مجموعه علمی رصدخانه مراغه که دانشگاه و پژوهشگاه بزرگی برای تمام علوم بود، علامه حلی مجتهد بزرگ شیعه و علامه قطب‌الدین شیرازی پزشک و فیلسوف شافعی مذهب و فومن جی و گوش وسین، دو دانشمند بودایی چین و سموال بن یحیا مسیحی مراکشی و... کنار هم…

«در روزگار ساسانیان، ارمنستان هسته اصلی منازعات میان ایران و رُم بود. بیشتر پیچیدگی و اهمیت وضع ارمنستان برای هر دو طرف به علت موقعیت راهبردی و اقتصادی آن بود و این منطقه نقش میانگیر و سپر ضربه‌گیر را میان ایران و رم ایفا می‌کرد. [در عین حال]، اهمیت ارمنستان…

شهر باستانی دربند و استحکامات و دژ اطراف آن از سوی یونسکو بعنوان بخشی از میراث تاریخی بشریت اعلام شده است. از هزاره نخست پیش از میلاد به بعد در دربند نقشی بزرگ و سوق الجیشی در کنترل مرز بین شمال و جنوب قفقاز یعنی غرب دریای خزر بازی کرده…

این مقاله به این پرسش می‌پردازد که از نظر جغرافی‌دانان و تاریخ‌دانان ایرانشهر چه سرزمین‌هایی را در بر می‌گرفته است؟ جریان‌های قوم‌گرا از جمله پانکردیسم در رونوشت از یاوه های ده سال پیش پانترکها مدعی هستند که ایران در طول تاریخ هرگز یک کشور یکپارچه نبوده و نام ایران یک…

شاه‌عباس پس از تسلط بر امور، بنا بر دلایل متعدد، اصفهان را به‌عنوان پایتخت انتخاب کرد و در تمام سال‌های حکومت تلاش خود را برای عظمت و شکوه آن به‌کار بست. در مورد فعالیت‌های عمرانی شاه و تلاش قابل تاملش برای عظمت دلاواله نوشته است که «شاه تا حد امکان…

(۱) محمود فاضلی بیرجندی: «ریو اردشیر» از شهرهایی است که اردشیر ساسانی بنا نهاد. مارکوارت، ویرانه ‌های این شهر را نزدیک بوشهر کنونی دانسته. (ایرانشهر در جغرافیای بطلمیوس / ص 46). ابن بلخی این شهر را «ری شهر» نامیده و نوشته که شهرکی است بر کنار دریا، (فارس‌نامه. تصحیح دکتر…

هفته گذشته، علی‌اشرف نوبتی متخلص به پرتو کرمانشاهی شاعر برجسته ایرانی درگذشت. پرتو در ۶ مهر ۱۳۱۰ در کرمانشاه زاده شد و بامداد ۵ بهمن ۱۴۰۰ براثر کهولت سن در شمیران درگذشت. از او چند جلد کتاب شعر منتشر شده و اغلب اشعار او به فارسی و تعدادی نیز به…

کاخ اردشیر بابکان، بنیانگذار پادشاهی ساسانیان در ایران واقع در ۳ کیلومتری فیروزآباد، استان فارس این بنای ارزشمند به فرمان اردشیر پاپکان در سده سوم میلادی ساخته شده است. اردشیر بابکان در سال ۲۲۶ میلادی رسما تاج‌گذاری کرد و نام کهن «ایرانشهر» را به عنوان نام رسمی کشور شاهنشاهی ایران…