به گزارش الجزیره، همزمان با اینکه ترکیه با یکی از وخیمترین بحرانهای اقتصادی دهههای اخیر خود دست و پنجه نرم میکند، معضل ضدیت با پناهندگان نیز در این کشور فوران یافته است.
بنا به گزارش حکومت ترکیه، قریب به ۳.۷ میلیون پناهنده سوری و بالغ بر ۵.۵ میلیون نفر خارجی در ترکیه زندگی میکنند. از این میان، تعداد بیش از ۲۰۰ هزار نفر سوری تابعیت ترکیه را در سالهای اخیر کسب کردهاند.
اردوغان معمولا با طرح این آمار به کشورهای توسعهیافته طعنه میزند که حاضر نیستند به اندازه ترکیه پذیرای خارجیها و پناهندهها باشند.
با این حال با وجود گزارشهای فزاینده از خشونت و جرم و جنایت میان شهروندان ترکیه و اتباع سوری در شهرهای مختلف ترکیه، سخت بتوان افزایش تنشها را نادیده گرفت.
اخیرا فیلمی از نوجوان هفده ساله سوری منتشر شده است که توسط گروهی ترک مورد آزار و اذیت قرار گرفته و نوجوان خطاب به جمعیت میگوید مجبور به ترک تحصیل شده چون بخاطر ملیتاش مورد آزار واقع بوده است.
پیمایشی که اخیرا در ترکیه انجام شده نشان میدهد که ۵۴ درصد از ترکها نسبت به معضل پناهندگان از جانب همسایگان ترکیه نالان هستند و این رقم در منطقه مرمره که بزرگترین شهر و مرکز اقتصادی ترکیه یعنی استانبول در آن واقع است، به ۶۰ درصد میرسد.
بعضی ساکنان استانبول معتقدند که افکار ضدپناهندگان ناشی از بحران اقتصادی ترکیه است و اینکه پناهندگان سوری با دستمزدی پایینتر از حداقل و بدون بیمه اجتماعی و امنیت شغلی حاضر به کار در مشاغل با دستمزد پایین هستند و این موجب افزایش بیکاری ترکّها میشود. این موضوع را وزیر کشور ترکیه سلیمان سویلو نیز در سخنانی خطاب به صاحبان کسبوکار اینگونه تأیید کرده است: «شما سوریها را در کارخانههای خود به کار میگیرید، آنها را آزار میدهید، حق تأمین اجتماعی آنها را نمیپردازید».
یک فعال حقوق بشر سوری در این زمینه میگوید «شهروندان ترکیه فکر میکنند که سوریها مشاغل آنها را دزدیدهاند. اما چگونه؟ سوریها دوست دارند در شرایط بهتری کار کنند، اما کارفرما آنها را مورد آزار قرار میدهند».
در این میان، در ماه مه، اردوغان اعلام کرد که قصد عملیات نظامی در شمال سوریه و گسیل داشتن پناهندگان «داوطلب» سوری به اسکان در مناطق تحت اشغال ترکیه در سوریه را دارد. این مسئله خود سبب خوف بخشی از پناهندگان سوری شد. دولت ترکیه سیاستهای دیگری نیز در محدودیت رفتوآمد پناهندگان سوری بین استانهای ترکیه اتخاذ کرده است. روندهای اداری رو به ازدیاد و بیچیدگی نیز زندگی را بر پناهندگان سخت میکند و راه را بر «بازگشت به اصطلاح داوطلبانه» به سوریه را توجیه میکند. «روندهای اداری در بسیاری مناطق سختتر از قبل شده، از ثبت نام در مدرسه گرفته تا گرفتن کارت شناسایی جدید، گشایش کسب و کار یا استخدام به عنوان نیروی کار».
ناظران معتقدند این سیاستها واکنش دولت به احساسات ضدپناهندگان در افکار عمومی ترکیه جهت بهرهبرداری در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی در ژوئن ۲۰۲۳ است. به ویژه آنکه اپوزیسیون حکومت ترکیه نیز منتقد سرسخت حضور پناهندگان در ترکیه است.