شرق: حسن روحانی با انتقاد از سدسازیهای بیرویه در ترکیه و افغانستان روی سرشاخه رودخانههای بزرگ منطقه مانند دجله و فرات و هیرمند و هریرود، این اقدامات را خطرناک توصیف کرد و گفت: احداث سد و بندها بدون مطالعه کافی و درنظرگرفتن آثار زیستمحیطی آن میتواند برای آینده منطقه خطرناک باشد، لذا باید بسیاری از اینگونه فعالیتها متوقف شود.
رئیسجمهور این سخنان را روز گذشته در همایش بینالمللی «مقابله با گردوغبار» که با حضور مسئولان و نمایندگان سازمان ملل متحد، وزرا و نمایندگان ۴٣ کشور و مقامات و مسئولان داخلی در سالن اجلاس سران تهران برگزار میشد، مطرح کرد.
روحانی در سخنان خود با اشاره به تعداد سدهایی که در بالادست رودخانههای دجله و فرات در حال ساخت است، گفت: اینکه در منطقه ما کشوری طرح احداث ٢٢ سد را در برنامه خود دارد، میتواند تأثیرات بسیار مخربی بر رودخانه دجله و فرات بگذارد و در سایه آن کشور عراق و ایران و بسیاری از کشورها را تحت تأثیر قرار دهد. لذا نمیتوان در برابر آثار مخرب آن بیتفاوت بود و از اینرو هم کشورهای منطقه و هم سازمانهای بینالمللی در این زمینه مسئولیت دارند.
روحانی با تأکید بر اینکه نمیتوان در برابر آنچه محیط زیست را تخریب میکند، بیتفاوت بود، خاطرنشان کرد: احداث سد و بندهای متعدد در شمال و جنوب افغانستان، میتواند استانهای خراسان و سیستان و بلوچستان را تحت تأثیر قرار دهد و اگر دریاچه هامون بهطور کامل خشک شود، نهتنها از گردوغبار آن استانهای شرقی ایران در رنج خواهند بود، بلکه مردم افغانستان هم در رنج خواهند بود و چنانچه برای مهار توفانهای شن چارهاندیشی نشود، مردم کشورهای منطقه چهبسا ناچار به مهاجرت خواهند شد و کانونهای تمدن بشری در منطقه و کشاورزی و زندگی مردم متوقف شده و از بین خواهد رفت، لذا همگان در برابر این تهدید خطرناک مسئولیت منطقهای و بینالمللی دارند.
باید به دنبال قویشدن منطقه باشیم
رئیسجمهور خاطرنشان کرد: نمیتوانیم بدون همکاری با کشورهای همسایه، منطقه و جهان بر معضل بزرگ گردوغبار پیروز شویم.
روحانی با تأکید بر اینکه به جای قویترین کشور منطقهشدن، باید در پی قویترشدن منطقه خود باشیم، تصریح کرد: قویترین کشور در منطقه نباید به عنوان هدف اول دنبال شود، بلکه باید منطقه قویتر مد نظر ما باشد، نه اینکه در رقابتهای منطقهای یک کشور بخواهد در برابر کشورهای دیگر منطقه قد علم کند و قدرت خود را به رخ بکشاند و تفرقه و شکاف را بیشتر کند. ما عضو یک خانواده در منطقه مهم خاورمیانه و غرب آسیا هستیم که نمیتوانیم از هم فاصله بگیریم. در یک خانواده قوی است که یک جمع میتواند خوب زندگی کند و نباید چنین باشد که تنها یک فرد در جمع خانواده قوی بوده و بقیه ضعیف باشند.
رئیسجمهور تصریح کرد: امروز باید به فکر منطقه قوی و قویتر باشیم و باید رقابتهای مخرب و نابجا را کنار گذاشت.
شعله جنگها و رقابتهای منطقهای نهتنها در دنیای سیاست مخرب است بلکه طبیعت را نیز تحت تأثیر قرار داده و گردوغبار را هم فراگیر خواهد کرد. روحانی در ادامه گفت: اگر داعش و بقیه گروههای تروریستی در عراق و سوریه به تخریب ساختمانها، مزارع و کشتن انسانهای بیگناه میپردازند، در این صورت کشاورزی آباد منطقه به بیابان تبدیل خواهد شد که از گردوغبار آن مردم منطقه دچار رنج و مشکل خواهند شد.
سیاست برد- برد؛ راه نجات منطقه
رئیسجمهور گفت: تروریسم به عنوان یک معضل در منطقه محسوب میشود و به عنوان یک میکروب مسری است که همه منطقه را فرا میگیرد، لذا هر قدرت و ابرقدرتی که تصور کند تروریسم میتواند بهعنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف منطقهای و جهانیاش باشد، کاملا در اشتباه است و تروریسم به عنوان یک معضل دامن همه را فرا خواهد گرفت، مگر آنکه همه دست به دست هم داده و این معضل بزرگ را ریشهکن کنیم. روحانی تصریح کرد: هیچ سیاستی در منطقه و خاورمیانه به جز سیاست برد – برد موفق نخواهد بود و اگر کسی تصور کند تنها میتواند، منافع خود را با ضایعکردن منافع دیگران تأمین کند، در اشتباه است ولو این کشور، آمریکا باشد.
رئیسجمهور افزود: در دنیای امروز هر کشوری که تصور کند میتواند به منافع سایر کشورها صدمه بزند و در مقابل منافع خود را محفوظ دارد، در خطاست.
روحانی تصریح کرد: امروز عصر دیوارکشیها در جهان پایان یافته است و اگر رهبران برخی تازه به دوران رسیدهها به فکر دیوارکشی افتادهاند، بدانند امروز دوران دست به دست هم دادن است، نه قطع دستها و دوران در کنار هم قرارگرفتن است، نه فاصلهگرفتن و باید با احترام به حقوق دیگران، حقوق ملت خود را حفظ کنیم، نه اینکه تصور شود که با تهدید دیگران میتوان حقوق خود را حفظ کرد و در این مسیر اگر عربستان و یا آمریکا چنین تصوری دارند در اشتباه هستند و البته در این راستا از رژیم صهیونیستی نام نمیبرم، چرا که تمامیت آن بر مبنای اشتباه، خطا، اشغال و تجاوزگری است. رئیسجمهور گفت: تنها راه برای زندگی مسالمتآمیز در غرب آسیا و تمام جهان، اتخاذ سیاست برد- برد است و باید همه دست به دست هم و کنار یکدیگر قرار بگیریم.
دکتر روحانی افزود: در مسائل محیطزیستی هم باید از سیاست برد – برد استفاده کنیم و دنبال اقداماتی باشیم که به واسطه آن هم ایران، هم ترکیه و هم عراق سود ببرند و نمیتوان بهگونهای حرکت کرد که تنها یک کشور از سرچشمههای آب، منتفع شود و تصور کند که میتواند با اقدامات خود، آینده مطمئنی را برای مردم کشورش تأمین کند. رئیسجمهور افزود: ما امروز راهی نداریم جز اینکه همدیگر را یاری کنیم.
روحانی خاطرنشان کرد: در جمهوری اسلامی ایران بیش از هفتونیم میلیون هکتار از بیابانها، کنترل و عملیات بیابانزدایی انجام شده؛ اما همچنان بیش از دو میلیون هکتار بهخاطر اینکه به عنوان منشأ گردوغبار محسوب میشوند، برای ما خطرناک هستند و همچنین بسیاری از سرزمینهایی که در کشورهای همسایه و حاشیه ما قرار دارند.
رئیسجمهور اظهار کرد: دولت جمهوری اسلامی ایران اقدامات لازم درونسرزمینی را ضروری دانسته و این راه را با احیای دریاچهها، تالابها، مهار بیابانها، جلوگیری از بیابانزایی با کشت نهال و مالشپاشی و با حقابهای که برای دریاچهها و تالابها قائل است، ادامه خواهد داد؛ درعینحال باید کشورهای منطقه در کنار هم بوده و به یکدیگر کمک کنیم.
ضرورت پیگیری مذاکرات محیطزیستی
دکتر روحانی با اشاره به اینکه تاکنون مذاکرات و گفتوگوهایی با عراق، افغانستان و ترکمنستان در رابطه با مسائل مرتبط با محیط زیست صورت گرفته، گفت: باید در سایه گفتوگو و مذاکره، بتوانیم به طرحهای مشترک و نتایجی دست پیدا کنیم که بهنفع کل منطقه باشد و در این راه باید همه احساس کنیم که اعضای یک خانواده هستیم و برای هم تلاش میکنیم.
رئیسجمهور با اشاره به اینکه اگر مردم عراق هم دچار مشکلات زیستمحیطی باشند، ناچار به مهاجرت میشوند، گفت: بر اثر مهاجرت، شهرهای نزدیک مرزهای دو کشور ویران شده و به تجارت و روابط مردم آسیب خواهد رسید و ضرر این مهاجرتها، شامل حال ما نیز خواهد شد. دکتر روحانی تأکید کرد: ما باید به فکر دیگران باشیم و بدانیم معضل زیستمحیطی یک مشکل فراملی و فرامنطقهای است. رئیسجمهور راه برونرفت از مشکلات را توسعه روابط کشورها و گسترش همکاریها دانست و گفت: سازمان ملل متحد باید در این زمینه احساس مسئولیت بیشتری کند و همه توان خود را برای رفع این معضل به کار بگیرد تا بتوانیم با قطعنامهها و کمکهای مالی و فنی بر این معضل پیروز شویم.
نیاز به سرمایهگذاری و همکاریهای گسترده منطقهای و بینالمللی
رئیسجمهور با ابراز امیدواری نسبت به نتایج مفید این همایش برای مقابله با گردوغبار، تصریح کرد: برای آنکه بتوانیم با این معضل به خوبی مواجه شده و خطرات آن را مهار کنیم، به برنامهریزی، سرمایهگذاری و همکاریهای گسترده منطقهای و بینالمللی نیازمندیم.
روحانی تأکید کرد: یکی از اولویتهای دولت یازدهم، مسئله محیط زیست بوده و حتی دولت یازدهم به نام دولت محیط زیست شناخته میشود و اولین تصمیم ما در دولت یازدهم، تصمیمی زیستمحیطی و اولین مصوبه در دولت، در رابطه با احیای دریاچه ارومیه بود.
رئیسجمهور با طرح این سؤال که چرا در کشور با معضل دریاچه ارومیه مواجه شدیم، گفت: تغییر در شرایط آبوهوایی و کاهش نزولات آسمانی، بهدرستی از عوامل ایجاد این مشکل است؛ اما عدم مدیریت صحیح منابع آب، کشت بیرویه و افقی و توسعه آن و درنظرنگرفتن حقابه دریاچهها و تالابها از عواملی بود که باعث شد دریاچه ارومیه به شرایطی برسد که تا سال ٩۵ قرار بود به طور کامل خشک شود و ما با گردوغبار و توفان نمکی مواجه بودیم که زندگی و کشاورزی ما را بهطور کامل تهدید میکرد. روحانی افزود: دولت یازدهم در راستای حفاظت از محیط زیست، اقدامات گسترده دیگری نیز انجام داده که ازجمله آن، احیای تالاب هورالعظیم است و امروز به واسطه این اقدامات، بیش از ٨٠ درصد سطح این تالاب را آب فرا گرفته است.
رئیسجمهور با اشاره به تصمیمات و اقدامات دولت در رابطه با احیای دیگر تالابها در کشور، ازجمله تالاب هامون، گفت: این اقدامات به معنای آن نیست که تلاشهای ملی ما در راستای احیای محیط زیست کافی بوده؛ اما در حد توان و اعتبارات خود، توانستهایم اقدامات ارزشمندی را در چهار سال به انجام برسانیم که این اقدامها ادامه یافته و تکمیل خواهد شد. روحانی ادامه داد: قرار ما بر این بود که برای احیای دریاچه ارومیه، بیش از سه هزار میلیارد تومان مصرف شود و این اعتبار در نظر گرفته شد؛ اما عملا تا پایان سال ٩۵، حدود دو هزار میلیارد تومان هزینه شده است.
امیدواری به آینده دریاچه ارومیه، تالاب هامون و هورالعظیم
رئیسجمهور تأکید کرد: مردم میتوانند به آینده دریاچه ارومیه امیدوار باشند و دولت یازدهم در این راستا اقدامات خود را تکمیل خواهد کرد. همچنین نسبت به هورالعظیم در استان خوزستان و دریاچه هامون در استان سیستانوبلوچستان نیز اقداماتی باید انجام شود که در این راستا نیز تلاش خواهیم کرد.
دکتر روحانی در ادامه خاطرنشان کرد: با وجود اینکه برخی از منشأهای توفانهای گردوغبار کشورمان داخلی است و حدود دو میلیون هکتار از بیابانهای ایران میتوانند منشأ گردوغبار باشند و گاهی هم هست؛ اما منشأ خارجی گردوغبار ایران با منشأ داخلی آن قابل قیاس نیست؛ به نحوی که ٢٠ درصد گردوغبار کشورمان داخلی و منشأ ٨٠ درصد آن خارجی است.
رئیسجمهور افزود: کشورهای عراق، اردن، کویت، سوریه، عربستان، پاکستان، افغانستان و ترکمنستان جزء کشورهایی هستند که در منطقه ما منشأ گردوغباری هستند که به داخل ایران سرازیر میشود و گاهی در ٢۴ ساعت، هشت میلیون مترمکعب خاک با توفان گردوغبار جابهجا میشود و این به معنای آثاری است که میتواند در زندگی، سلامت، کشاورزی و باغات مردم و محیط زیست کشورمان داشته باشد.
دکتر روحانی با بیان اینکه مسئله گردوغبار در دهههای گذشته هم در منطقه و ایران مسبوق به سابقه بوده است، اظهار کرد: اما امروز این پدیده خطرناک، نسبت به گذشته چند برابر افزایش یافته است؛ به گونهای که اگر در دهههای گذشته در سال ١٠ یا ٢٠ روز شاهد این پدیده بودیم، امروز صد روز و گاهی ١٣٠ روز در سال در برخی مناطق شاهد این پدیده هستیم.
رئیسجمهور افزود: اگر دریاچه هامون با ظرفیت ١۵ میلیارد مترمکعب آب میتوانست بادهای ١٣٠روزه سیستانوبلوچستان را مهار کند، امروز خشکشدن این دریاچه میتواند به معضل بزرگی برای مردم تبدیل شود. روحانی با طرح این سؤال که راه چاره برای مهار گردوغبار چیست، اظهار کرد: امروز موضوع گردوغبار مانند بسیاری از مسائل زیستمحیطی از حد مسائل ملی فراتر رفته و جنبه منطقهای و بعضا جهانی یافته است و غرب و شرق آسیا و شمال آفریقا و در بسیاری از مناطق دیگر جهان، این پدیده مردم را در رنج و مشکل قرار داده است. رئیسجمهور تصریح کرد: بدون تردید معضل گردوغبار راه چاره دارد که برخی از آنها سلبی و برخی ایجابی است.
به دنبال راهحلی مناسب برای مقابله با گردوغبار
معصومه ابتکار، معاون رئیسجمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، دیگر سخنران این مراسم هم در صحبتهای خود با خوشامدگویی به نمایندگان ۴٣ کشور خارجی و رئیسجمهوری، در این کنفرانس افزود: این اجلاس براساس برنامه سازمان ملل متحد و با همکاری وزارتخانههای امور خارجه، نیرو، کشور، جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست از ١٢ تا ١۴ تیرماه در ایران برگزار میشود.
وی با اشاره به علت انتخاب ایران برای برگزاری این کنفرانس گفت: ایران از پدیده گردوغبار هم در بخش اقتصادی و هم در بخش اجتماعی آسیبهای زیادی دیده و همچنین در مجامع بینالمللی سازمان ملل برای تصویب چهار قطعنامه درباره گردوغبار تلاش بسیار کرده است. معاون رئیسجمهوری تأکید کرد: ایران و دنیا با تشدید وقوع حوادث گردوغباری و افزایش آن مواجه شده از این رو این موضوع مورد توجه دنیا قرار گرفته است.
وی اظهار کرد: برگزاری این کنفرانس و جمعشدن این تعداد از وزرا و نمایندگان از کشورهای مختلف فرصت مناسبی برای ارائه نظرات و پیداکردن راهحلی مناسب برای مقابله با گردوغبار است.
به گفته معاون رئیسجمهوری، هدف اصلی این کنفرانس همگرایی و همکاری بینالمللی و منطقهای و بهکارگیری سازوکارهای فنی و حقوقی برای حل معضل پدیده گردوغبار است که امیدواریم بتوانیم استفاده خوبی از این فرصت داشته باشیم و دستاوردهای آن مورد توجه سازمان ملل و سایر مجامع بینالمللی قرار گیرد. ابتکار گفت: همه میدانیم دنیا در حال تغییر است و میدانیم تغییر اقلیم اثرات سوئی به جا گذاشته که لازم است نهادهای بینالمللی برای حل این مشکلات زیستمحیطی که کره زمین را به صورت جدی تهدید میکند، اتفاق نظر جدیتری داشته باشند که خوشبختانه این مسیر در جهان آغاز شده است.
وی با تأکید بر اینکه مناقشات و جنگها اوضاع را وخیمتر میکند، افزود: لزوم توجه جامعه جهانی به ایجاد سازگاری و مقاومت در برابر پدیده گردوغبار از طریق افزایش تابآوری جوامع و ترویج نمونههای موفق، استفاده از فناوریهای پیشرفته برای مدیریت منابع آب و خاک را میطلبد.
اکنون کانونهای خارجی گردوغبار تأثیرگذار بر ایران در حال افزایش است؛ ازاینرو همکاریهای منطقهای خود را بهویژه با عراق آغاز کردیم که امیدوارم هرچه بیشتر نتایج آن حاصل شود. ابتکار گفت: از نظر ما برگزاری این کنفرانس بسیار مهم است و به توسعه همکاری سازمان ملل و سایر کشورها برای مقابله با گردوغبار منجر میشود زیرا امروزه گردوغبار یک چالش محیطزیستی قرن محسوب میشود.
گردوغبار مرز نمیشناسد
یکی دیگر از سخنرانان همایش دیروز در تهران هائون لیانشو، معاون دبیرکل سازمان ملل، بود و با تأکید بر اینکه مقابله با معضل گردوغبار همکاریهای جهانی را میطلبد، گفت: ایران دستاوردهای خوبی در مقابله با مسئله گردوغبارها داشته است و تلاشهای بسیاری کرده تا مشارکت جامعه جهانی را به موضوع مقابله با گردوغبار جلب کند.
وی با اشاره به برگزاری نشست تغییرات اقلیمی مراکش در سال گذشته و نقش فعال ایران در این اجلاس و اقدامات کشور ما در حوزه مقابله با گردوغبار، گفت: دبیرکل سازمان ملل از جمهوری اسلامی ایران به خاطر میزبانی این همایش مهم تشکر کردند. همچنین برنامه عمران ملل متحد (UNDP) مفتخر است که در هماهنگی برای برگزاری این رویداد مهم با ایران همکاری و هماهنگی داشته است. معاون دبیرکل سازمان ملل با تأکید بر اینکه توفانهای گردوغبار به مرزهای سیاسی احترام نمیگذارند…
…گفت: بیابانزایی در ۱۰ سال گذشته باعث مهاجرت در بسیاری از نقاط شده و همچنین در سالهای آینده این موضوع ۱۷ درصد GDP (تولید ناخالص داخلی) جهان را از بین خواهد برد علاوه بر این بیابانزایی و گردوغبار، سلامت و رفاه اقتصادی و اجتماعی انسانها در خاورمیانه و سایر نقاط جهان را به مخاطره انداخته است.
هائون لیانشو در ادامه با اشاره به افزایش وقوع توفانهای گردوغبار در یک دهه گذشته گفت: پدیده گردوغبار توسعه پایدار کشورهای مختلف را دچار چالش میکند و مانعی برای دستیابی به اهداف ۲۰۳۰ به شمار میآید به همین دلیل جذب مشارکت دولتهای مختلف برای نجات تالابها هدف مهم کنفرانس بینالمللی مقابله با گردوغبار است و دریاچه ارومیه نمونه بارزی است که مورد توجه رئیسجمهور ایران نیز قرار گرفته است ما معتقدیم حل مشکلات از طریق همکاریهای بینالمللی میسر میشود.
وی با بیان اینکه وقوع توفانهای گردوغبار فراتر از مرزها پیش رفتهاند، گفت: در شرایط حاضر برای حل معضل گردوغبار احتیاج به همکاریهای بینالمللی داریم. حضور بیش از ۴۰ کشور دنیا در همایش بینالمللی مقابله با گردوغبار امیدوارکننده است و امیدواریم به راهکارهای عملی به منظور حل معضل گردوغبار دست یابیم، در اجلاس بینالمللی مقابله با گردوغبار دانش و تجربیات کشورهای مختلف در حوزه مهار کانونهای گردوغبار به اشتراک گذاشته میشود. سازمان ملل نیز نهایت حمایت و پشتیبانی را از کشورهای عضو دارد. امیدواریم نتایج کنفرانس بینالمللی مقابله با گردوغبار عملی و کاربردی باشد.
ضرورت ورود سازمان ملل به توزیع عادلانه آب در دنیا
دبیر اجرائی سازمان منطقهای راپمی (کنوانسیون منطقهای حفاظت از محیط زیست دریایی خلیج فارس و دریای عمان) نیز که در مراسم افتتاحیه کنفرانس بینالمللی مقابله با گردوغبار سخنرانی کرد، در صحبتهای خود با اشاره به اینکه باید به توزیع مساوی منابع آب بر مبنای جمعیت و نیاز مناطق مختلف دنیا توجه شود، اظهار کرد: در شرایط حاضر دنیا، درباره قیمت نفت جنگ و دعواهای بسیار صورت میگیرد این در حالی است که یک بطری آب از یک بشکه نفت گرانتر تمام میشود.
عبدالرحمن العوضی اظهار کرد: منطقه راپمی منطقهای است که بیشترین گردوغبار دنیا را دارد و این توفانهای گردوغبار معاش و زندگی مردم را تحت تأثیر قرار داده است و به همین خاطر در شرایط حاضر لازم است که بهطور جدی به مقوله گردوغبار بپردازیم.
وی افزود: امیدواریم در جریان همایش جهانی مقابله با گردوغبار به سمت اهداف بزرگ قدم برداریم و لازم است به راهکارهای عملی به منظور حفظ منابع آب دست یابیم. ما میدانیم شرایط جوی در نقاط مختلف جهان در حال تغییر است؛ به طوری که روز گذشته کویت دمای ۶۲درجهای را تجربه کرد؛ بنابراین همه چالشهای ناشی از گردوغبار را باید در نظر بگیریم. دبیر اجرائی سازمان منطقهای راپمی تأکید کرد: باید مطمئن باشیم که آب در نقاط مختلف جهان بر مبنای جمعیت و نیازهای مناطق مختلف توزیع میشود اگرچه متأسفانه به این موضوع توجه زیادی نمیشود. در این شرایط لازم است سازمان ملل پشت این مقوله مهم بایستد تا هر گروهی به مقدار عادلانه آب دریافت کند و امیدواریم با تعامل کشورهای مختلف به رهبری ایران بتوانیم به دستاوردهای مهم در زمینه مقابله با گردوغبار دست یابیم. خاورمیانه از مهمترین مناطق دنیاست که بیابانهای بسیاری دارد و لازم است در این منطقه به این موضوع بسیار توجه شود. در مراسم افتتاحیه همایش سهروزه بینالمللی مقابله با گردوغبار که از روز گذشته در تهران شروع شد، علاوه بر حسن روحانی رئیسجمهوری، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاستجمهوری، معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، حمید چیتچیان وزیر نیرو و جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و همچنین «هائون لیانشو» معاون دبیر کل سازمان ملل متحد و «عبدالرحمن العوضی» دبیر اجرائی سازمان منطقهای حفاظت محیط زیست خلیج فارس و دریای عمان (راپمی) حضور داشتند.اهداف همایش بینالمللی مقابله با گردوغبار که به میزبانی سازمان ملل متحد و سازمان حفاظت محیط زیست ایران برگزار میشود، فراخوان برای رسیدگی به چالشهای ناشی از توفانهای گردوغبار و راهکارها و پیشنهادهای فنی و تخصصی برای حل این مشکل است که به صدور بیانیهای از سوی وزرا منتج میشود. در این همایش وزرا و نمایندگانی از ۴٣ کشور جهان از جمله ایتالیا، فرانسه، آلمان، چین، جمهوری آذربایجان، بلژیک، قطر، عمان، کویت، پاکستان، ارمنستان، چاد، عراق، ترکیه، هند، اردن، کرهجنوبی، اسلواکی، صربستان و آمریکا شرکت دارند.