کشور بعدی دنیا؛ کردستان

۱۷ دی, ۱۳۹۴
کشور بعدی دنیا؛ کردستان

ملی را بر یونیفرم های خود نصب کرده اند، همان پرچمی که با غرور و افتخار بر ساختمان های عمومی به اهتزاز درآمده است و در نمونه ای غول پیکر نیز در مرکز شهر وجود دارد.

سرود ملی نیز وجود دارد که احتمالا هر اخبار بامدادی تلویزیون آن را خواهید شنید که به زبان محلی به اطلاع رسانی مشغول است. شما احتمالا متوجه ساختمان های باشکوه پارلمان و نخست وزیری و همچنین وابستگان دیپلماتیک از چندین کشور خارجی که برخی از آن ها به قانون ویزا را محترم میشمرند خواهید شد.

مشاهدات فعلی گویای این است که این هنوز یک کشور مستقل نیست. شما در عراق هستید جایی که بیشتر به عنوان بخش شمالی عراق و به عنوان دولت منطقه ای کردستان شناخته می شود.

شما باید این واقعیت را به خاطر داشته باشید که زمانی که کیفتان را برای پرداخت یا هرچیز باز می کنید، پول محلی همچنان دینار عراقی است.(اگرچه دلار ایالات متحده به شکل وسیعی مبادله می شود)

نه هیچ یک از کشورهای خارجی که در اربیل کنسولگری دارند منطقه کردی را به رسمیت شناخته اند و نه دولت اقلیم برای این مساله اهمیتی قائل است. در حال حاضر کردستان عراق همچنان تحت حکومت بغداد است.

با تاکید بر حال حاضر، در جولای سال گذشته میلادی، رییس جمهور اقلیم کردستان، از پارلمان خواست تا همه پرسی استقلال را آماده نمایند.

این در واقع یک پاسخ احساسی به سیاست های واگراساز دولت عراق به نخست وزیری نوری مالکی بود که در ژانویه ی 2014 بود که انتقال سرمایه به بخش های کردنشین را به عنوان بخشی از برنامه ی جنگ برای کنترل منابع نفت قطع نمود و از این مسیر به شعله ور شدن اختلافات کردها و اعراب سنی و در نتیجه خیزش دولت اسلامی(داعش) کمک نمود.

تابستان گذشته، زمانی که نیروهای داعش، جهان را با اشغال موصل، دومین شهر بزرگ عراق، شوکه کرده بودند، جهادگرایان به قلمروهای کردی فشارهای زیادی وارد کرده و در یک مورد به 25 مایلی اربیل رسیدند.

در میان حملات هوایی ائتلاف به رهبری ایالات متحده علیه داعش، ارتش کردی، پیشمرگه، به زودی داعش ر به عقب نشینی وادار ساخت اما کردها به این بسنده نکردند. و تقریبا تصادفی، حکومت اقلیم کردستان، خود را خاکم بر 40 درصد سرزمین بیشتر قبل از منازعه یافت.

این فتوحات، یک جایزه خاص و مهم به ارمغان آورد. کرکوک که در دراز مدت به وسیله ی ناسیونالیست های کرد به عنوان “اورشلیم ما” مطرح می شد و به عنوان محل تمرکز سیاسی و معنوی دولت آینده به شمار می رفت این جایزه بود.

این موضوع به کرکوک کمک نمود تا به عنوان مرکز بزرگترین میدان نفتی مطرح شده و به کردها منابع درآمدی مناسبی جهت پایدار سازی اقتصادی کشور جدید ارائه دهد.

ترکمن ها، اعراب و کردهای عراق سابقه طولانی در کنترل کرکوک داشته اند. در دهه1980 صدام حسین منابع عظیمی را صرف سیاست عرب سازی منطقه نمود که در آن انتقال های عظیم جمعیتی صورت می گرفت تا نسبت جمعیتی کردها به اقلیت تغییر کند.

در جولای 2014 به وضوخ، دولت بغداد تنها می تواند نظاره گر بی فایده نبرد پیشمرگه و تصرف شهر توسط ایشان باشد.

30 میلیون کرد خاورمیانه تنها در عراق زندگی نمی کنند اما همه آن ها نشانه های تغییر را احساس کرده اند. ایران که به شکل خاص دارای یک اقلیت کردی است، روابط مستحکمی با اقلیم برقرار ساخت و از آن به عنوان بازوی توانمند در مبارزه با داعش بهره می گیرد.

در سوریه جنگ های شهری،کردها را توانمند ساخته است تا گام های بزرگی در جهت خودگردانی در شمال شرق کشور برداشته و حایلی بین سوریه و اقلیم کردستان عراق ایجاد نمایند که در آن تردد مرزی بدون روادید صورت می پذیرد.

و در ترکیه، جایی که بزرگترین اقلیت کردی را میزبانی می کند، حکومت رییس جمهور رجب طیب اردوغان، سیاست های سرکوبگرانه را پایان داده و به رسمیت شناختن هویت کردها و مذاکرات صلح به ویژه با حزب کارگران کردستان که مسئول نا آرامی های دهه های گذشته در شرق این کشور بوده است را دنبال نموده است.

اگر این رویا بالاخره به تحقق بپیوندد، یک ملت خواهد بود که کردها از آن متشکر خواهند بود؛ ایالات متحده! اگرچه سیاست های ایالات متحده از الگوی واقع گرایانه بسیاری از سیاست های منطقه ای واشینگتون پیروی کرده است اما امروزه منطقه کردی متاثر از دو رویداد کلیدی است. یکی برپایی منطقه پرواز ممنوع توسط ایالات متحده در 1991 و اسقاط  دیکتاتور عراق در 2003

و هنوز رییس جمهور اوباما و همکارانش در کاخ سفید، پیدا و پنهان احترام و اهتمام خود را به دولت بودن و کشور بودن کردستان نشان می دهند. جدای از اینکه ترس غیرمنطقی از ظهور بازیگری جدید در منطقه ای سرشار از خشونت، این مورد می تواند بی ثباتی هایی را به بار آورد که از خطرات احتمالی می توان به تقسیم عراق به شیعه و سنی اشاره کرد.

این فضای عدم قطعیت کمک خواهد کرد تا رهبران کرد، به هشدار ساعت های زنگدار خود در اعلام موجودیت پاسخ دهند.چنانچه فواد حسین، مشاور بارزانی می افزاید، کرکوک ممکن است به آن ها منابع مالی مناسبی  اعطا کند اما تا زمانی که دسترسی به دریا نداشته باشند، به منویات بغداد و سایر همسایگان وابسته اند.

از زمان اعلام خجالت آور رفراندوم استقلال توسط رییس جمهور بارزانی، بسیاری از کارشناسان کردی به نکوهش آن پرداخته اند. در این میان حسین خواسته است تا به دولت عراق شانس دوباره ای داده شود کما اینکه اخیرا توسط حیدر العبادی قراردادی با کردها بسته شده و 17 درصد از درآمدهای نفتی برای تجهیز ارتش کردی وعده داده شده است. و حسین به من گفت که کردها برای این قرارداد یک دهه منتظر مانده اند و نمی توان برای همیشه از آنها انتظار صبر داشت.

اما همه آن ها نیاز دارند حساب شده گام بردارند. اگر کردستان عراق واقعا تصمیم بگیرد که حلقه ی استقلال را کامل کند، باید مطمئن شود که بغداد و از آن مهمتر ایالات متحده از این امر آگاه و با آن موافق اند. حسین، تولد کردستان جدید را به تولد نوزاد تشبیه می کند  و می گوید ما کودکی نمی خواهیم که بیماری های فراوان داشته باشد و پس از چند ماه بمیرد… کودک باید محیط مناسب داشته و والدین از آن مراقبت کنند. اگر کردستان باید متولد شود، باید بخشی از پایداری و ثبات در منطقه باشد. البته که سالم ترین نوزاد ها نیز با همسایگان گاهی به دردسر می خورند. کردها درحال زور زدن هستند(فشار زایمان) اما به این زودی روی آن شرط نبندید.

 

فارین پالیسی:

The World’s Next Country

Christian Caryl

ترجمه: تحریریه آذریها؛  مجتبی خاتونی