سفیر پیشین ایران در چین در مورد خط ریلی تازه تاسیس بین چین و ترکیه اظهار داشت: ارتباط مستقیم ریلی بین چین و کشورهای منطقه هم از سمت چین و هم از سمت کشورهایی مانند ترکیه و ایران که علاقهمند هستند قدرت منطقهای باشند دنبال میشود. علاوه بر این ترکها سیاست دیگری دارند تا بتوانند از شرایط و امتیازاتی که تحریم ایران برای آنها ایجاد کرده استفاده کنند و به دنبال این هستند که ارتباط خود را با آسیای مرکزی مستقل از ایران برقرار کنند.
محمد حسین ملائک گفت: با همین سیاست، ترکیه تلاش داشته تا خط لولههای مختلف را از جمهوری آذربایجان و قزاقستان به سمت خود هدایت کرده و ایران را دور بزند و همینطور روی خطوط ریلی بین باکو و بندر آلماتی قزاقستان سرمایهگذاری میکند. بنابراین ترکها سیاست کلی دارند تا بتوانند روابط خود را با آسیای مرکزی تنظیم کنند و ترجیح میدهند به چین که مرکز تولید و خدمات جهان است وصل شوند.
سفیر سابق ایران در چین با اشاره به اینکه رفتارهای مشابه از طرف ترکیه پیش از این نیز وجود داشته بیان کرد: بعد از آنکه ترکها در مورد مسئله قرهباغ با روسها توافق کردند، چند تفاهم نامه با آنها تعریف کردند که بتوانند آذربایجان، ارمنستان، نخجوان و ترکیه را به هم وصل کنند. بنابراین اینکه ترکها سیاست حذف ایران در گذرگاههای منطقهای را پیش بگیرد موضوع غریبی نیست.
وی افزود: ایران یک خط ریلی دارد که پتانسیل ارتباط با اروپا را دارد، مشکل این است که دریاچه وان در مسیر این خط ریل قرار گرفته است. سالها است که ترکیه نمیپذیرند که این خط ریل دریاچه را دور بزند. وقتی قطارها به دریاچه وان میرسند بار خود را سوار کشتی میکنند تا به سمت دیگر دریاچه برسد و دوباره آنجا سوار قطار تا بقیه راه را برود. این موضوع هم مشکل لجستیک به وجود آورده و هم سرعت حمل و دقت را به شدت کاهش داده است. چند ده سال است که ترکها این سیاست را دنبال میکنند. اگر افغانها نیز بخواهند از خطوط ایران به اروپا برسند با مشکل ترکیه روبرو هستند. ترکیه این مشکل را برای ما درست کرده و هر کسی که به ما وصل شود با این مشکلات مواجه خواهد شد.
ملائک در ادامه تصریح کرد: با این حال ارتباط مستقیم بین چین و ترکیه تاثیری روی ایران نخواهد گذاشت، ایران و ترکیه مانعی برای یکدیگر در ارتباط با چین نیستند و هر یک ارتباط مستقلی با چینیها دارند.
وی با اشاره به اهداف چین از این ارتباط ریلی گفت: هدف چین نیز از تاسیس خط ریلی با ترکیه مربوط به سیاستس است که میخواهد با استفاده از ارتباطات زمینی، ارتباطات دریایی آمریکا را از او بگیرد. در جنگ فرضی آمریکا به عنوان قدرت دریایی میتواند همه راههای دریایی چین را ببندد، چین با جاده ابریشم راههای زمینی را احیا کرد تا بتواند از محاصره فرضی که امکان به وجود آمدن آن هست عبور کند. بنابراین چین نیز به دنبال راههای مختلف است تا بتواند خود را به بازارهای مصرف و تولید برساند.