نویسندگان: رابرت هافمن، بوریس کارثهوزر و فیلکس داشل
سالهاست که نیروهایی از جمهوری باکو در بوندستاگ (مجلس آلمان) شبکهای از ارتباطات عجیب میان رژیم علیاف و سیاستمداران آلمانی را ایجاد کردهاند. سالهاست که کارآموزان و نیروهایی در بوندستاگ و در مرکز قدرت کار میکنند که با علیاف و رژیم جمهوری باکو ارتباط دارند؛ افرادی که توسط نمایندگان مجلس استخدام میشوند و درعینحال با قفقاز جنوبی و کشور خود در ارتباط هستند. سیستم و شبکهای که زیربنای این ارتباطات پیچیده و گسترده است؛ بازیگران بسیاری در اختیار دارد: دانشگاه مشهوری در برلین که صدها هزار یورو از جمهوری باکو دریافت میکند و اعضای اغلب احزاب سیاسی در مجلس آلمان و سفارتخانههای دو کشور. تمامی این افراد کمک میکنند تا اطمینان حاصل شود که کارآموزان و نیروهایی که ارتباط نزدیکی با رژیم علیاف دارند در قلب دموکراسی آلمان به کار گرفته میشوند.
علیاف رهبر یک رژیم استبدادی است که با مخالفان بدرفتاری میکند، آنها را به زندان انداخته و روزنامهنگاران را آزار میدهد؛ کسی که بیست سال حکومت کرده است و سال گذشته جنگی خونین در منطقه قراباغ با ارمنستان به راه انداخت. شبکه کارآموزان و نیروهای جمهوری باکو در گروههای متعدد پارلمانی گستردهاند و این مسئله به علیاف کمک میکند تا قدرت خود را در خارج از کشور و به ضرر مخالفانش در باکو گسترش دهد. این کارآموزان و نیروها اجازه دسترسی به اغلب مکانها را دارند: از دفاتر اعضای پارلمان تا کمیتهها و جلسات.
یکی از این نیروها نورلان حسن اف است. نورلان حسن اف معاون مجلس باکو که حزب حاکم علیاف را نمایندگی میکند در سال 2012، درحالیکه جمهوری باکو برای میزبانی مسابقه یوروویژن آماده میشد؛ دوره کارآموزی خود را در بوندستاگ از طریق طرحی به نام بورس بینالمللی پارلمانی (IPS) آغاز کرد. دوره کارآموزی او پنج ماه و در دفتر «استفان کلادیو لمه» در حزب سوسیالدموکرات انجام شد. او پس از پایان دوره کارآموزی به همراه لمه به تجارت مشترک روی آوردند که بر اساس اطلاعات ثبتشده تجارت آلمان فعالیت این دو در زمینه استخدام پرستار از باکو و واردات و صادرات کالا بوده است.
در فوریه 2020 که انتخابات پارلمانی در باکو برگزار شد و حزب علیاف اکثریت مطلق آرا را به دست آورد؛ کلادیو لمه ناظر انتخابات بود و برخلاف ناظران رسمی انتخابات از سازمان امنیت و همکاری اروپا که تخلفات گسترده در شمارش آرا، لیست نامشخص رأیدهندگان و فشار بر رأیدهندگان را گزارش کرده بودند و برخلاف مخالفان علیاف که اتهام دستکاری و تقلب را مطرح کردند اما لمه نمرات خوبی به رژیم داد و گفت که انتخابات بهصورت دموکراتیک انجام شده و رسانههای نزدیک به رژیم از وی نقل کردند که “هیچ تخلفی ثبتنشده است”. همچنین حسن اف در این انتخابات خود بهعنوان معاون منطقه شمکیر از طرف حزب علیاف به عضویت مجلس درآمد و وقتی از لمه سؤال شد که آیا انتخابات در حوزه انتخابیه حسن اف را مشاهده کرده است، از اظهارنظر خودداری کرد.کلادیو لمه و امثال او کم نیستند؛ گروهی از سیاستمداران اروپاییِ نزدیک به رژیم علیاف ناظر انتخابات جمهوری باکو میشوند و به دموکراتیک بودن رژیم او گواهی داده و دیکتاتوری او را پاک میکنند.
طرح بورس بینالمللی پارلمانی (IPS) که حس اف از طریق آن به آلمان و بوندستاگ نفوذ کرد توسط رئیس بوندستاگ انحام شد. تمامی فرایند نفوذ بهدقت طراحی و تنظیمشده است؛ در مرحله اول سفارت آلمان در کشور مربوطه متقاضیان را دستهبندی کرده و پسازآن کمیته انتخاب سهنفره بورس تحصیلی را از سراسر جهان از جمله آذربایجان انتخاب میکند. در حال حاضر، 50 کشور در این طرح شرکت میکنند و متقاضیان محل اقامت، «ماهیانه» 500 یورو (حدود 430 پوند)، بیمه و هزینه سفر به برلین را دریافت میکنند؛ اما در مورد جمهوری باکو نکته جالبتوجه آنجاست که اکثریت کارآموزان قبل از ارسال درخواست به سفارت آلمان در باکو و تقاضای کارآموزی، در آلمان زندگی میکردهاند و برای مرحله انتخاب توسط سفارت آلمان مجبور به بازگشت به باکو شدهاند.
کلادیو لمه سه سال ریاست کمیته انتخاب را در سالهای 2011، 2012 و 2015 بر عهده داشت گرچه ریاست کمیته بهطور منظم بین نمایندگان مجلس از همه جناحها قرار میگیرد اما لمه تاکنون سه بار این مسئولیت را عهدهدار بوده است. اما برای انتخاب در این کمیته چه معیارهایی موردتوجه قرار میگیرد؟ سؤالی که پاسخ به آن آسان نیست. طرح بورس بینالمللی پارلمانی با سه دانشگاه برلین، دانشگاه فنی و دانشگاه هومبولت کار میکند که دانشگاه هومبولت در سال 2017 یکمیلیون یورو از جمهوری باکو دریافت کرده است.
دپارتمان موسوم به آذربایجان در هومبولت توسط استاد تاریخ «اوا ماریا» اوچ اداره میشود. او در ماه آوریل برای ملاقات با علیاف به باکو سفر کرد و از پارک غنائم جنگی که با کلاههای سربازان کشتهشده در جنگ دوم قرهباغ تزئین شده و تازه افتتاحشده بود، دیدن کرد. در این پارک مجسمه سربازان ارمنی که در حال دست و پنجه نرم کردن با مرگ بودند، نشان دادهشده است. رسانهها گزارش دادند که «اوا ماریا» در هنگام بازدید از باکو عنوان کرده بود که: ” از حضور در جمهوری آذربایجان بسیار خوشحالم؛ شما سالها صبر کردهاید تا کشور خود را از اشغال آزاد کنید.”
دانشگاه هومبولت در مورد مشارکت خود در روند انتخاب طرح بورس بینالمللی پارلمانی (IPS) به مجلس اطلاع داده است اما در پرسوجو، دفتر مطبوعاتی پارلمان گفت دانشگاه هومبولت تأثیری در انتخاب کارآموزان ندارد؛ اما در فیسبوک خبرگزاری ما تصاویر ارسالشده توسط سفارت آلمان در باکو نشان میدهد که هیئت انتخاب IPS در پائیز 2019 از جمهوری باکو دیدن کردهاند شامل «یان متزلر» نماینده مجلس، یک کارمند دولت و پرفسور پیتر فرنش معاون رئیس دانشگاه هومبولت می شدند. گرچه در بیانیه بعدی دانشگاه هومبولت اعلام کرد که دارندگان بورس تحصیلی IPS توسط کمیته مستقل انتخاب مجلس آلمان با مشارکت دانشگاههای برلین و بر اساس صلاحیتهای حرفهای، اجتماعی، زبانی و بین فرهنگی انتخاب میشوند.
هنگامیکه دوباره از بوندستاگ سؤال کردیم که چه کسی در کمیته انتخاب IPS عضو است، به ما گفته شد که به دلیل شرایط قانونی، هیچ اطلاعات شخصی نمیتواند منتشر شود. بهجای لیست، بوندستاگ ما را به تصمیمات دادگاه ارجاع میدهد و میگوید بدون مجوز، هیچ اسمی به ما نمیدهند.
ما پس از برخی تحقیقات، تصویری از یک کارمند مجلس را پیدا کردیم که مسئول برنامه IPS است که در این عکس او دست در دست کارآموزان انتخابشدهی آذربایجانی در ساحلی در سیلت، جزیرهای در شمال آلمان ایستاده است که به جذب گردشگران ثروتمند مشهور است.
مورد دیگر «مارک هاپتمن» سیاستمدار آلمانی است که میزبان یک کارآموز از باکو در دفتر خود بود. این نماینده مجلس از تورینگن به دلیل ماجراهای مرتبط با جمهوری باکو در ماه مارس استعفا داد و دادستانی در حال تحقیق است. برای سالها تبلیغاتی که از طرف جمهوری باکو حمایت مالی میشد در نشریه هاپتمن به نام Südthüringen Kurier منتشرشده است.
اکنون بسیاری از فارغالتحصیلان IPS موقعیتهای کلیدی را اشغال میکنند. کارآموز سابق هاپتمن در بخش مطبوعات سفارت آلمان در باکو کار میکند و یکی دیگر از کارآموزان IPS در دانشگاه هومبولت که زیر نظر پروفسور اوا «ماریا اوچ» کار میکرد اکنون در حال انجام دکترای خود با همین استاد است.
در تحقیقات قبلی، ما با کارآموز IPS «اولاو گوتینگ»، نماینده دموکرات مسیحی از بادن-وورتمبرگ ملاقات کردیم؛ اما گوتینگ مشهور شد چراکه در مصاحبه با تلویزیون برلین درباره رژیم علیاف بسیار خوب و مطلوب سخن گفت اما تحقیقات ما نشان میدهد که تلویزیون برلین از طرف رژیم باکو برای پوشش و حمایت از جمهوری باکو »حمایت مالی» شده است. کارآموزِ گوتینگ در فیسبوکش علیاف را ستاش میکند و در ستایش جنگ سخن میگوید و توهینهای زنندهای علیه ارامنه را منتشر کرده و ارامنه را سگ مینامد.
کارآموزان در بوندستاگ کارت شناسایی آبی دریافت میکنند که اجازه میابند بدون مانع در اطراف مجلس حرکت کنند و فقط چند منطقه وجود دارد که به آنها دسترسی ندارند. حتی برخی از نمایندگان مجلس به کارآموزان خود اجازه میدهند تا از طریق ایمیل، اسناد ذخیرهشده، پروندهها و فضای ابری دسترسی داشته باشند. کارآموزان آراماند و اغلب به چشم نمیآیند و در جلسات کارگروه یا جلسات کمیته در ردیفهای آخر مینشینند. در کافهتریا اگر بخواهند میتوانند مکالمات محرمانه را گوش دهند.
اما مشکل به نظر میرسد بزرگتر باشد: مجلس بر اساس درخواست ما اطلاع داد که از سال ۲۰۰۸ حدود ۵۴ کارآموز از باکو در بوندستاگ استخدام شدهاند و ما از بسیاری دیگر از همین کارآموزان -که با رژیم علیاف ارتباط داشته و در قلب دموکراسی آلمان قرار دارند_ مطلعیم.
رژیم علیاف طی سالها، میلیاردها دلار سرمایهگذاری کرده است تا بتواند بر افکار در اروپا تأثیر بگذارد و به سیاستمداران رشوه دهد. این تلاش برای رشوهخواری از هدیه دادن فرش و عرضه فاحشهها تا پرداخت پول را در برمیگیرد. اکنون همچنین سیاستمداران آلمانی تحت تحقیقات قرار دارند.
