گزارشی میدانی و تحلیلی از نیویورک تایمز
«پول ما دیگر ارزشی ندارد»؛ رشد ناامیدی در ترکیه به دنبال بحران لیر

۱۴ آذر, ۱۴۰۰
«پول ما دیگر ارزشی ندارد»؛ رشد ناامیدی در ترکیه به دنبال بحران لیر

نیویورک‌تایمز در گزارشی به قلم کارلوتا گال، به ابعاد ناامیدی فزاینده در میان مردم ترکیه و فعالان اقتصادی این کشور در پی بحران لیر پرداخته است. صف‌های طولانی در پمپ بنزین‌ها، عدم‌پرداخت وام‌ها از سوی کشاورزان، تظاهرات خیابانی خودجوش… بخشی از نشانه‌های بحران اقتصادی ترکیه است. بحرانی که علت آن، همانطور که در گزارش به نقل از اقتصاددانان آمده، پافشاری اردوغان بر تعیین سیاست پولی ترکیه و تاکید بر پایین نگه‌داشتن نرخ‌های بهره بوده. چیزی که موجب کاهش اعتماد به نفس عمومی شده است.
لیر ترکیه ۴۵ درصد ارزش خود را امسال از دست داده. نزدیک به ۲۰ درصد این کاهش تنها در هفته گذشته اتفاق افتاده است و این روند همچنان ادامه دارد. آخرین ضربه به لیر پس از سخنرانی اخیر اردوغان اتفاق افتاد که گفت همچنان بر این سیاست کاهش نرخ بهره ادامه می‌دهد تا صادرات را تقویت کند. او در بازگشت از سفر اخیرش به ترکمنستان نیز خطاب به خبرنگاران گفت همین است که هست و اصلا حاضر به افزایش نرخ بهره نیست.
این روزها خیابان‌های برخی شهرهای ترکیه صحنه اعتراضات پرشمار مردم علیه سیاست‌های اردوغان و وضع اقتصادی است. تنها در پی تظاهرات چهارشنبه گذشته استانبول ۷۰ نفر دستگیر شده‌اند. در این اعتراضات، کنفدراسیون اتحادیه‌های تجاری پیشرو بیانیه‌ای صادر و اعلام کردند «بس است. ما خواهان پایان این وضعیم. بیکاری، هزینه‌های بالای زندگی، افزایش قیمت‌ها و قبوض کمر ما را شکست».

در طی اعتراضات، کنفدراسیون اتحادیه‌های تجاری پیشرو بیانیه‌ای صادر و اعلام کردند «بس است. ما خواهان پایان این وضعیم. بیکاری، هزینه‌های بالای زندگی، افزایش قیمت‌ها و قبوض کمر ما را شکست».

احزاب مخالف دوباره درخواست استعفای کابینه را کرده‌ از اردوغان یا پارلمان خواسته‌اند انتخابات زودهنگام برگزار شود. اما اردوغان و حامیانش در پارلمان تن به این خواسته ‌نمی‌دهند و حاضر بر برگزاری انتخاب تا پیش از ژوئن ۲۰۲۳ نیستند. این را دولت باغچه‌لی، رهبر حزب تندروی حرکت ملّی، به زبان آورد. پاسخ اردوغان به مخالفان هم سخت بوده. او فشار را بر آنان بیشتر می‌کند و در یکی از اخرین اقدامات، متین گورکان تحلیلگر سیاسی و نظامی و یکی از اعضای اصلی حزب اپوزیسیون نوظهور موسوم به «دوا» را با به اتهام جاسوسی دستگیر کرده است.
اردوغان اطمینان می‌دهد که سیاست کاهش نرخ بهره سبب راه‌افتادن اقتصاد ترکیه در سه تا ۶ ماه آینده می‌شود. اقتصاددانان می‌گویند به سیاست‌های او در این مقطع خوشبین نیستند.
کمبود کالاها در حال ظهور و افزایش است. از داروها و تجهیزات پزشکی وارداتی تا نان. یک قرص نان هنوز به قیمت ۲.۵ لیر به فروش می‌رسد درحالی‌که نانوایان می‌گویند هر قرص نان ۴ لیر برای آنان تمام می‌شود. در این شرایط عنقریب در دکاکین نانوایی خود را خواهند بست.
نویسنده گزارش نیریورک‌تایمز با مصاحبه با تنی چند از مردم کوچه و بازار، نارضایتی شدید مردم را از افزایش سرسام‌آور قیمت‌های کالاها و خدمات در حوزه‌های مختلف، از سوخت و انرژی گرفته تا حمل‌ونقل و خوراکی منعکس کرده است.