آذربایجان در فرهنگ و ادب ایران دارای جایگاه مهمی است. براساس همین جایگاه است که در طول تاریخ پر افتخار ایران تبریز به محل رفت وآمد وسکونت شعرا، ادبا وعرفا در آمده بود و قبله گاه هنرمندان وهنردوستان ایرانی بود . مقبرهالشعرا ی تبریز را می توان نماد و تجلی نقش و جایگاه آذربایجان در تاریخ فرهنگی ایران دانست که مدفن صدها شاعر از چهار گوشه ایران است مقبره اشعرا محل دفن راد مردانی چون ثقه الاسلام تبریزی شهید روزعاشورای تبریز در ایستادگی علیه بیگانگان است این مکان یکی از آرامگاههای تاریخی شهر تبریز است که در محلهٔ سرخاب واقع شدهاست. مقبرهالشعرا هماکنون در پیرامون تکیهٔ حیدر در تقاطع خیابانهای ثقهالاسلام و عارف شهر تبریز واقع شدهاست و در ضلع شرقی بقعه سید حمزه و مقبره قائم مقام و ملا باشی قراردارد.
تاریخچه:
قدیمیترین اشاره به این آرامگاه در کتاب نزههالقلوب تألیف حمدالله مستوفی در سال ۷۴۰ هجری میباشد؛ همچنین در «تاریخ گزیدهٔ مستوفی» تألیف ۷۳۰ هجری نیز به مقبرهالشعرا اشاره شدهاست.
بهدلیل متروکشدن مقبرهالشعرا پس از زمینلرزههای سالهای ۱۱۹۳ و ۱۱۹۴ هجری قمری و بهدلیل مدفونشدن بسیاری از شاعران و عارفان بزرگ در این گورستان، در شهریورماه ۱۳۵۰ خورشیدی مسابقهای برای طرح یک بنای یادبود در مقبرهالشعرا توسط روزنامههای اطلاعات و کیهان و مجلهٔ یغما برگزار گردید و پس از چندی پیشنهاد «غلامرضا فرزانمهر» برگزیده شد و عملیات احداث بنای یادبود آغاز گردید. هماکنون این بنای یادبود نماد مقبرهالشعرا و یکی از نمادهای شهر تبریز و نشانه های همبستگی ملی و هویت ایرانی محسوب میشود.
دفن شدگان :
بیش از ۴۰۰ شاعر، عارف و رجال نامی ایران از ۸۰۰ سال پیش به ترتیب از حکیم اسدی طوسی تا استاد شهریار، یکی پس از دیگری در اینجا به خاک سپرده شدهاند.از معروفترین آرمیدگان در مقبرهالشعرا میتوان به افراد زیر اشاره کرد:
اسدی طوسی
خاقانی شیروانی
ذوالفقار شروانی
سید محمدحسین شهریار
شاهپور نیشابوری
شکیبی تبریزی
شمسالدین سجاسی
ظهیر فاریابی
قطران تبریزی
لسانی شیرازی
مانی شیرازی
مجیرالدین بیلقانی
مغربی تبریزی
همام تبریزی
اشهر سبزواری
نظام الدین یحیی الغوری
حسن بلغاری
سلطان پیرباب
معین الدین صفار
کمال الدین عبدالقادر نخجوانی
بهاءالدین خاکی
ضیاءالدین بزرگ
ابوالعلاء فلکی
عصار تبریزی
انوری ابیوردی
ثقهالاسلام تبریزی
دکتر مهدی روشن ضمیر
دکتر محمود پدیده
استاد جواد آذر
استاد میرزا طاهر خوشنویس تبریزی
محمود ملماسی وصدها شاعر وعارف نامی دیگر از اقصی نقاط ایران