ممالک محروسه ایران؛کنکاش در بستر تاریخ و دولت

ممالک محروسه ایران؛کنکاش در بستر تاریخ و دولت

  کیامهر فیروزی: ممالک محروسه ایران یکی از مفاهیم پیچیده در نظام دیوانی و تاریخ نگاری ایران است با این وجود فهم و تفسیر آن مستلزم مطالعه منابع کهن و استخراج معانی آن در کتب و تواریخ سنتی است. پرسش این پژوهش کوتاه تاریخی این است که این عبارت از…

آلمان نازی، پان ترکیسم و «ترکستان بزرگ»

آلمان نازی، پان ترکیسم و «ترکستان بزرگ»

آذریها: آلمان نازی در دورة جنگ جهانی دوم، ایده ایجاد حکومتی دست‌نشانده در آسیای مرکزی را با عنوان کمیساریای ترکستانِ دولت نازی (Reichskommissariat Turkestan) به طور جدی در دستور کار قرار داده بود و برنامه نازی‌ها این بود که با ایجاد یک «هویت پانترکی و اسلام‌گرایانه» در جمهوری‌های آسیای مرکزی…

هویت ایرانی در شاهنامه

هویت ایرانی در شاهنامه

هویت ایرانی ریشه در اسطوره هایی دارد که از هزاران سال پیش نیاکان ما آنها را خلق کردند و استمرار بخشیدند، و داستان های حماسی درباره شاهان [اساطیری] پهلوی و پهلوانان آرمانی ایرانیان چون کیخسرو و گرشاسپ و آرش و رستم، در تاریخ ایران، پشتوانه های فکری و معنوی نیرومندی…

گرَوش به شاهنامه در تبریز عهد مغول

گرَوش به شاهنامه در تبریز عهد مغول

درآمد هویت‌های اصیل غالبا در بزنگاه‌های تاریخ خود را نمایان می‌سازند. در واقع، هنگامی که هویت به چالش کشیده می‌شود، مردم برای حفظ آن اقداماتی می‌کنند. این اقدامات و واکنشها می‌تواند سیاسی، نظامی، اجتماعی یا فرهنگی باشد. یکی از دوره‌های حساس تاریخ ایران به لحاظ هویت اجتماعی دوران پس از…

حضور شاهنامه فردوسی در متون تاریخی فارسی در عهد سلاجقهٔ روم [در آناتولی]

حضور شاهنامه فردوسی در متون تاریخی فارسی در عهد سلاجقهٔ روم [در آناتولی]

مقدمه ترکان سلجوقی در سال 464ق به رهبری سلطان آلب‌ارسلان‌بن طغرل سلجوقی به سرزمین‌های روم شرقی حمله کردند و در نبرد موسوم به ملازگرد (منازکرت) توانستند رومیان را شکست دهند. این‌گونه بود که نفوذ ترکان سلجوقی به آسیای صغیر شروع و حکومت سلاجقة روم در آنجا تشکیل شد. هم‌زمان با…

درگیری‌های ایران و عراق از عصر صفوی تا انجام عملیات عما

درگیری‌های ایران و عراق از عصر صفوی تا انجام عملیات عما

شادروان کریم پیروزان افسر زرهی ستاد ارتش ایران، در سال ۱۳۴۷ وارد دانشکده افسری شد و در سال ۱۳۷۴ با درجه سرتیپ دومی بازنشسته شد. وی در پیش و پس از انقلاب سابقه حضور در نبردهای ارتش ایران در برابر متجاوزان عراقی را داشت و از افتخارات او فرماندهی در…

زبان مـردم آذربایجان قدیم (آتورپاتکان) زبانی ایرانی بوده است

زبان مـردم آذربایجان قدیم (آتورپاتکان) زبانی ایرانی بوده است

«پروفسور اقرار عليُف» پژوهشگر تاریخ و زبان‌شناسي ساکن در جمهوري باکو بوده است. كتاب «تـاريخ آتورپاتكان» يكي از تاليفات علمي و مهم وی است كه در هفت بخش تدوين شده و نكته‌هاي بديع از تـاريخ آتورپاتكان را باز مي‌گويد. البته يافته‌هاي علمي وي مورد پسند جاهلان و نژادگرايان در جمهوري…

ایرانشهر در تواریخ دوره اسلامی

ایرانشهر در تواریخ دوره اسلامی

این مقاله به این پرسش می‌پردازد که از نظر جغرافی‌دانان و تاریخ‌دانان ایرانشهر چه سرزمین‌هایی را در بر می‌گرفته است؟ جریان‌های قوم‌گرا از جمله پانکردیسم در رونوشت از یاوه های ده سال پیش پانترکها مدعی هستند که ایران در طول تاریخ هرگز یک کشور یکپارچه نبوده و نام ایران یک…

سیاهی چهرۀ حاجی‌فیروز نشان چیست؟

سیاهی چهرۀ حاجی‌فیروز نشان چیست؟

برخی چهرۀ حاجی‌فیروز را نژادپرستانه خوانده‌اند و، با برداشت‌های باب روز، کل جهان‌بینی ایرانی و نمادهای اسطوره‌ای آن را زیر سؤال برده‌اند. در یادداشت حاضر، توضیح می‌دهم که این مرد سرخپوش و سیه‌روی با دایره‌زنگی در دست از کجا آمده و چرا صورتش سیاه است. ◾️برای پیدا کردن ردّپای اسطوره‌ها،…

مقام ارجمند شاهنامه در فرهنگ ایرانی (بخش ۴/۴)

مقام ارجمند شاهنامه در فرهنگ ایرانی (بخش ۴/۴)

منابع کهن که نظر مساعدی درباره محمود داشته‌اند، و می‌خواستند که دامن او را از گناه حق‌ناشناسی درباره حکیم طوس بشویند، تفتین درباریان را از موجبات خشم محمود شمرده‌اند. بدیهی است که بدگویان می‌بایست مسائلی را بهانه بدگویی قرار دهند تا به نتیجه برسند و بحث ما در چگونگی آن…