مراسم گرامیداشت صدوهفتمین سالگرد نسلکشی ارمنیان، به همت مؤسسه ترجمه و تحقیق هور و با حضور نمایندگان مجلس شورای اسلامی،نمایندگان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهرداری تهران، نویسندگان و مورخان ایرانی و نمایندگان اصحاب رسانه در سالن اجتماعات انجمن اجتماعی ارمنیان تهران برگزار شد.
در این مراسم یک فیلم مستند درخصوص نسلکشی ارمنیان و دکلمهای نوشته «عباس اقبال مهران» شاعر ایرانی به تصویر کشیده شد و همچنین از دو کتاب «ریشههای شرارت» نوشته اروین استاب با ترجمه محمدباقر امیرانی و کتاب «فرمان قتل عام» نوشته تانر آکچام مورخ ترکیهای با ترجمه خانم آتوسا سمیعی رونمایی شد. در ابتدای مراسم، «سارینه توروسیان» به نیابت از مؤسسه ترجمه و تحقیق هور ضمن خوشامدگویی به حضار در سخنانی گفت: آنچه باعث میشود ما ارمنیان هرساله و در سراسر جهان این جنایات را یادآوری کرده و گرامی بداریم، بیمجازاتماندن آن و همچنین عواقب و پیامدهایی است که تا به امروز گریبانگیر ارمنیها شده است.
امروز درحالیکه بیش از 31 کشور منجمله آلمان، متحد وقت ترکیه و ایالات متحده آمریکا و همچنین دو کشور مسلمان سوریه و لبنان و دهها نهاد بینالمللی وقوع آن جنایات را تأیید و آن را نسلکشی خواندهاند، میراثداران حقوقی و سیاسی عثمانی با تحریف تاریخ، آن جنایات را به یک «تراژدی بزرگ» تقلیل داده که البته آبرویی برای منکران آن بازخرید نمیکند.
دولت کنونی ترکیه نهتنها برخلاف نظام حقوق بینالملل، از پذیرش مسئولیت و عذرخواهی رسمی بابت جنایات اسلاف خود و پرداخت غرامت به بازماندگان قربانیان ابا دارد و گزارشهای موثق مورخان در این خصوص را نیز در حکم خیانت به هویت و تاریخ و تبار خود قلمداد میکند، امروز نیز از یک سو از ضعف سیاسی ایجادشده پیرامون دولت و ملت ارمنستان استفاده کرده و تحت ایده دروغین روند عادیسازی روابط، در راه انکار و به فراموشی سپردن کامل نسلکشی از حافظه ارمنیان قدم برداشته و از سویی نیز با طریق تحریک باکو، مردم بیدفاع جمهوری آرتساخ را تحت فشار قرار داده، تا این بار نیز همانند سال 1915، میلادی مردم ارمنی مجبور به کوچ اجباری و مهاجرت از سرزمینهای آبا و اجدادی خود شوند. گذشته از موارد یادشده، حمایتهای علنی ترکیه از گروههای تروریستی در عراق و سوریه، حمایت از گروههای نئونازی در اروپای شرقی، و از همه مهمتر تحریک و ترویج مسائل قومی در منطقه، امری انکارناپذیر بود و از سیاستهای بارزی است که تحت لوای ایدئولوژی نوعثمانیگری ادامه دارد و متأسفانه این بار نیز جامعه متمدن بینالملل چشمان خود را بر آن بسته است. ترکیه همچنین پا را فراتر گذاشته و پس از انتقال گروههای تروریستی به باکو در زمان جنگ 2020 قراباغ به اسکان آنان که اتفاقا همجوار با پایگاههای تازهتأسیس رژیم صهیونیستی نیز هست، پرداخته و علاوه بر تهدید ارمنستان دست به اقدامات تحریکآمیزی نیز علیه ایران میزند. این گستاخی تا جایی پیش رفته که چندی پیش سخنگوی رئیسجمهور ترکیه بهصورت علنی ابراز میدارد درصورتیکه اسرائیل علیه ایران وارد جنگ شود، ترکیه حریم هوایی خود را در اختیار آن رژیم قرار خواهد داد.
بنابراین برگزاری مستمر یادبودهایی اینچنین علاوه بر اینکه حامل این پیام برای نسلهاست که «به خاطر داشته باشیم و فراموش نکنیم»، و «به خاطر داشته باشیم و حق را بطلبیم»! درعینحال اهرمی بازدارنده جهت جلوگیری از احتمال تکرار چنین جنایاتی نیز هست و همچنین میتواند نیشتری بر وجدان اخلاقی دولتهایی باشد که به خاطر منافع سیاسی از شناسایی و تأیید رسمی این واقعیت هولناک امتناع کردهاند. «محمدباقر امیرانی» مترجم کتاب «ریشههای شرارت» بهعنوان اولین سخنران مراسم ضمن تشریح موضوع کتاب گفت: اگر ما ایرانیان میخواهیم با ارمنیان جهان همدردی کنیم، باید ضمن محکومیت نسلکشی ارمنیان، قید ترکیهپرستی و قید سفرهای سیاحتی به ترکیه را بزنیم. دلارهای ایران را آنجا خرج نکنیم. این موضوع به نفع منافع ملی ایران نیز هست. «آتوسا سمیعی» بهعنوان سخنران دوم در مورد کتاب «فرمان قتل عام» نوشته تانر آکچام به سخنرانی پرداخت که حاوی توضیحاتی در مورد صحت تلگرامهای محرمانه دولت عثمانی بود که مورخ ترکیهای بهصورت دقیق صحت و سقم آنها را بررسی کرده است. «افشین متقی» از اعضای انجمن ژئوپلیتیک ایران سخنران بعدی مراسم بود که در سخنانی نسلکشی ارمنیان را محکوم و از اراده آن انجمن برای برگزاری همایشهایی درخصوص نسلکشی ارمنیان سخن راند. «روبرت بگلریان» نماینده ارمنیان اصفهان و جنوب کشور در مجلس شورای اسلامی نیز در سخنانی به حلقههای اتصال صهیونیسم و پانترکیسم پرداخت و از ضرورت پژوهش و آیندهنگری در این مورد صحبت کرد. «ایساک یونانسیان»، رئیس هیئتمدیره مؤسسه ترجمه و تحقیق هور بهعنوان آخرین سخنران مراسم، ضمن تشکر و قدردانی از حضار و نمایندگان اصحاب رسانه در سخنانی گفت: ترکیه میخواهد از ضعف سیاسی و نظامی حاصل از جنگ 44روزه قراباغ پیرامون دولت کنونی ارمنستان استفاده کرده و با ایده دروغین روند عادیسازی روابط ترکیه با ارمنستان، مسئله نسلکشی ارمنیان را از حافظه تاریخی ملت ما پاک کند. اما یقین داشته باشند که نهتنها سه میلیون جمعیت ارمنستان بلکه بیش از 10 میلیون از ارمنیان دیاسپورا یا ارمنیان ساکن در اقصینقاط جهان هرگز این اجازه را به ترکیه نخواهند داد و تا آخرین لحظه جهت احقاق حق خود به مبارزه ادامه خواهند داد. در انتهای مراسم دو نوجوان ارمنی قطعاتی از آهنگسازان شهیر ارمنی را به وسیله پیانو و ویُلن اجرا کردند.