این زبان مغولی نیست2/ناصر همرنگ

این زبان مغولی نیست2/ناصر همرنگ

 شعله ­های آتش سوزانی که از سده­ی هفتم هجری به این­سو از باختران سرزمین چین و ماچین از بیابان­ های مغولستان سربرآورده بود و برجان کتابخانه­ های بخارا و چاچ و نیشابور و ری و اصفهان افتاده بود، از پس چندین و چند سده دامن فرا کشید و خرامان خرامان…

این زبان، مغولی نیست/ناصر همرنگ

این زبان، مغولی نیست/ناصر همرنگ

پنبه‌ای که وزارتخانه علوم از کتیبه‌های مغولی اورخون ینی‌سئی و متن کتاب‌های اجق‌‌وجق اویغوری و قزاقی و قرقیزی و... برای تدریس زبان مادری رشته بود، به همه‌چیز می‌مانست مگر زبان و ادبیات آذربایجانی! پرسش سرنوشت‌ساز این است که چه روی داده که دولت گرامی در شرایطی این‌چنین بغرنج به‌یک‌باره حاضر…

جستجوی واژه «آذری» در متون کهن تاریخی-1 / وحید رنجبری

جستجوی واژه «آذری» در متون کهن تاریخی-1 / وحید رنجبری

نفس این نفی و انکار با هدف «برساختن» هویتی جدید و البته غیر ایرانی برای استان‌ها و سرزمین ما آذربایجانی ها است. زیرا بار ایرانشهری، مفاهیمی مانند آذربایجانی و آذری به قدری زیاد است که ظرفیت جعل و برساختگی و تحمیل بار غیر ایرانی را سلب می کند. ادعاهای جدید…

زبان فارسی در آسیای صغیر/حسین نوین

زبان فارسی در آسیای صغیر/حسین نوین

بعد از استقرار سلجوقيان و امراي دست نشاندة آنها در آسياي صغير، بتدريج زبان فارسي زبان رسمي آن ديار گرديد. محاوره در شهرهاي مهم‌ّ، نامه‌نويسي در دستگاه اميران، تدريس، تأليف، تصنيف فارسي به‌عنوان زبان رسمي بر همة آنها برتري داشت. زبان تركي آن روز از آن قبايل تركمن بود و…

جمع‌آوری ‌شاخص‌های قومی در سرشماری‌ها: آری یا خیر؟

جمع‌آوری ‌شاخص‌های قومی در سرشماری‌ها: آری یا خیر؟

«فکت‌بوک سیا» که به‌صورت آنلاین نیز قابل دسترس است، آمار و اطلاعات پایه در خصوص تمام کشورهای جهان از جمله شاخص‌های جمعیتی زبان و قومیت را جمع‌آوری و منتشر می‌کند. اطلاعات این بخش از داده‌‌های ایران در سال 2014 به روزی‌رسانی شده‌ بود و با توجه به نبود اطلاعات دقیق…

رساله‌ای پس از نود سال:آذری زبان باستان آذربایجان

رساله‌ای پس از نود سال:آذری زبان باستان آذربایجان

 «پس از آنچه گذشت معلوم شد که امروزه مسئله آذربایجان اهمیتی سیاسی به هم رسانیده و حریف از هیچگونه غش و تدلیس تاریخی و قلب ماهیت حقایق برای پیشرفت اغراض باطلۀ خود باکی ندارد اثبات اینکه زبان اصلی آذربایجان تا حدود قرن هفتم هشتم هجری زبان فارسی بوده است (…

پیشینه تاریخی اصطلاح آذری

پیشینه تاریخی اصطلاح آذری

 بعدها نام «زبان آذري» به همراه‌ ياد نام آذربايجان يا مردم آن به ميان آمده و به كار رفته است؛ به‌عنوان مثال، ياقوت حموي (۵٧۵ تا ۶٢۵ هـ.) در كتاب خود (معجم‌الادباء) از زبان خطيب تبريزي كه با همساية خود به «زبان آذري» تكلّم مي‌نموده، ياد كرده است. و نيز…

تئوری زبان خورشید و اصلاح فاجعه بار زبان ترکی

تئوری زبان خورشید و اصلاح فاجعه بار زبان ترکی

مهمی که در زمینه ترک‌شناسی انجام داد، از سوی جمهوری ترکیه شایسته دریافت نشان لیاقت گردید.ترجمه انگلیسی وی از کتاب دده‌قورقود نیز توسط دکتر حریری اکبری به فارسی ترجمه شده است که حاوی مقدمه عالمانه‌ای در شناخت این کتاب و بررسی داستان‌های آن هست. خودآموز ترکی استانبولی لوئیس را نیز…

فارسی فقط یک زبان نیست

فارسی فقط یک زبان نیست

 زبان هایی که به آن تکلم می شود نیست، بلکه همه مردم ایران جان فرهنگ و روح قومی خود را در آن دمیده اند. به این اعتبار فارسی زبان تکوین ملت ایران و تداوم ملی این ملت است. افزون بر این فارسی حتی صرف یک زبان نیست، بلکه زبان یک…

زبان آذری

زبان آذری

بعضی ده‌ها‌ و نقطه‌های دوردست هنوز وجود دارد. تغيير زبان گفتاری از آذری ايرانی به آذری ترکی از زمان تسلط سلجوقيان آغاز شد و در دوره‌ی تسلط ترکمن‌ها و آغاز عصر صفوی بيش‌تر شهرها و ده‌ها را شامل شد.  ريشه‌ی نام آذربايجان  آذربايجان در فارسی ميانه آتورپاتکان، در آثار کهن…