محسن پاک‌آیین
پیام تاسیس سرکنسولگری در کاپان

۵ شهریور, ۱۴۰۱
پیام تاسیس سرکنسولگری در کاپان

هیئت وزیران در جلسه مورخ ۸ دی ماه ۱۴۰۰، به استناد اصل (۱۳۸) قانون اساسی، با پیشنهاد وزارت امور خارجه مبنی بر صدور مجوز تأسیس سرکنسولگری در شهر کاپان ارمنستان با رعایت قوانین و مقررات مربوط موافقت کرد.

کاپان (Kapan) که از آن به عنوان قاپان نیز یاد می کنند منطقه ای است در جنوب ارمنستان که بزرگترین شهر و مرکز استان سیونیک است. این استان، هم مرز با ایران بوده واز طریق گمرک مغری ارمنستان، به گمرک نوردوز ایران مرتبط می شود. به دلیل وجود معدن های زیاد در کاپان، در دوره قاجاربه این شهر«معدن» گفته می شد و از سال ۱۹۹۱ به کاپان تغییر نام داد. این شهر در ۳۱۶ کیلومتری شهر ایروان پایتخت ارمنستان واقع شده و ایرانیانی که به صورت زمینی به ایروان می روند از کاپان عبور می کنند. کامیون های ایرانی نیز از مرز نوردوز وارد ارمنستان شده و از محور مواصلاتی کاپان و گوروس به منطقه اوراسیا می رسند.

علت تاسیس سرکنسولگری یک کشور در کشور دیگر کمک و حمایت از شهروندان خود، صدور گذرنامه یا برگ عبور و رسیدگی به مشکلات ایشان است. در کنار فعالیت های کنسولی، نقش اصلی سرکنسولگری ها ترویج تجارت و تسهیل در حمل و نقل از طریق ایجاد روابط با شرکت‌های اقتصادی است. تاسیس سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در کاپان به دلایل زیر یک اقدام ضروری و سازنده در عرصه روابط خارجی ایران تلقی می شود.

۱- توافقنامه مسکو که بعد از جنگ ۴۴ روزه بین جمهوری های آذربایجان و ارمنستان به آزادسازی هفت شهر آذربایجان و استقرار آتش بس منجر شد، نوید بخش برقراری صلح و امنیت بود. افتتاح سرکنسولگری ایران در کاپان به معنای استقبال عملی ایران از حل مناقشه ها از مسیر مسالمت آمیز و تثبیت آرامش و ثبات در منطقه است.

۲- پایان جنگ آذربایجان و ارمنستان فرصت های خوبی نیز برای همکاری های اقتصادی آفرید و حضور پررنگ ایران در منطقه جغرافیایی قفقاز می تواند موجب تقویت تجارت ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا شود. پس از اجرایی شدن موافقت نامه تجارت ترجیحی ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سال ۱۳۹۸، تجارت ایران با این کشورها آغاز شده و انتظار می رود در آینده رشد قابل ملاحظه‌ای تجربه کند. سرکنسولگری ایران در کاپان می تواند در این رابطه نقش سازنده ای ایفا نماید. وجود جمعیت ۱۸۳ میلیون نفری در پنج کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، بازار پررونقی برای کالاهای ایرانی است.

۳- نظر به افزایش اهمیت ترانزیت در مناسبات منطقه ای و بین‌المللی، سرکنسولگری ایران در کاپان می تواند ضمن حل و کاهش مشکلات رانندگان تریلی و کامیون و ارائه تسهیلات لازم به آنان، ظرفیت‌های ترانزیتی تهران و ایروان را تقویت کند. با توجه به مراحل پایانی ساخت جاده جدید گوروس-کاپان، آغاز همکاری با روسیه، گرجستان و هند برای احداث دالان خلیج فارس به دریای سیاه و اروپا و فعال شدن منطقه آزاد مغری به عنوان یک مسیر ترانزیت ایران و ارمنستان، نقش سرکنسولگری در کاپان برای تقویت همکارهای اقتصادی پررنگ تر خواهد شد.

۴- سیاست خارجی دولت سیزدهم، گسترش تعاملات به ویژه در حوزه‌های اقتصادی با کشورهای همسایه است.لذا تقویت روابط با ارمنستان از طریق تاسیس یک سرکنسولگری در این کشور را می توان در چارچوب سیاست همسایگی ایران تعریف کرد. امروز تعاملات اقتصادی، مقدمه ایجاد صلح و امنیت در مناطق مختلف به شمار آمده و هر چه سطح تعاملات اقتصادی میان همسایگان، بیشتر باشد، ثبات، امنیت و آرامش افزایش می‌یابد.

۵- ایران با کشورهای قفقاز جنوبی بویژه جمهوری های آذربایجان و ارمنستان روابط دوستانه دارد و این وضعیت، مزیت نسبی کشورمان برای نقش آفرینی جهت تثبیت آتش بس و صلح را افزایش داده است. تاسیس سرکنسولگری در کاپان نه تنهاعلیه هیچیک از کشورهای قفقاز نیست بلکه همانند سرکنسولگری ایران در نخجوان، تلاش برای تقویت امنیت منطقه ای و توسعه همکاری های اقتصادی و فرهنگی را دنبال می کند. پیام نمادین تاسیس این سرکنسولگری این است که دیگر قرار نیست جنگی در منطقه رخ داده یا کشوری اشغال شود. ایران دست همسایگان خود را به گرمی می فشارد و درچارچوب احترام متقابل و برای تامین منافع ملی، سیاست تقویت مناسبات با همسایگان را در اولویت قرار داده است.